سال ۱۴۰۳ برای خیلی‌ها که می‌خواهند سرمایه‌های خرد خود را وارد بازارهای کم ریسک و پربازده کنند، کلیدی است. ۱۵ آبان امسال انتخابان آمریکا را در پیش روی داریم؛ وضعیتی که می‌تواند بازارهای مختلف از جمله ارز و طلا را متاثر کند.
به گزارش شاخص آنلاین، سال گذشته بازارهای داخلی در برابر بازار رمز ارزها عملکرد خوبی نداشتند. بازده رمز ارز سولانا به ۱۶۳ درصد و بازده بیت کوین و اتریوم به ترتیب به ۸۰ و ۶۳ درصد می‌رسید. در مقابل بازده دلار و یورو به حدود ۱۵ درصد و بازده انواع طلا به میانگین ۲۳ درصد می‌رسید. اما می‌توان این احتمال را هم در نظر گرفت که در سال ۱۴۰۳ شاهد بازده بالاتری در بازارهای ارز و طلا باشیم.
نرخ برابری ارزهای خارجی در برابر ریال می‌تواند از تغییرات سیاسی در آمریکا متاثر شود؛ چرا که ۱۵ آبان مصاف ترامپ با بایدن را در پیش داریم. گرچه شانس بایدن کمتر از ترامپ نیست اما ترامپ هم در شطرنج قدرت برگ‌های برنده خود را در دارد؛ از جمله دمیدن بر آتش دو قطبی‌سازی امریکا.
تاثیر مناسبات سیاسی
خبرگزاری رویترز در گزارشی اعلام کرد که یاس آمریکایی از ناکافی بودن دستمزدها در قیاس با هزینه‌های زندگی، ترس از ورود مهاجران جدید به داخل آمریکا و افزایش جرم و جنابت و ضعیف‌تر شدن قدرت مصرف کنندگان برای خرید ملک و زمین که بهره مندی از آن‌ها «سنگ بنای» سبک زندگی آمریکایی محسوب می‌شود، از جمله دلایلی محسوب می‌شوند که می‌توانند مواضع ترامپ را در روز انتخابات تقویت کنند.
در همین حال، اثبات نشدن تبانی ترامپ با روسیه برای به انحراف کشیدن انتخابات ۲۰۱۶، به کارگیری دکترین «اول آمریکا» از سوی ترامپ که قطع کمک‌های این کشور به ناتو و اوکراین را نوید می‌دهد، بسته‌بندی ماهرانه ترس‌های آمریکایی و هدابت آن‌ها و اینکه او خود را فردی خارج از نظم سیاسی مستقر می‌داند، از دیگر مواردی است که رویترز در این زمینه مورد اشاره قرار داده است.
گرچه ترس از همین چیزها در میان بسیاری از آمریکایی‌ها موجب می‌شود که شانس بایدن در برابر ترامپ کاهش پیدا نکند اما رویترز هم این احتمال را در نظر می‌گیرد که ترامپ با همین دلایل بایدن را شکست دهد. ترامپ از حالا همان مواضع گذشته را در قبال ایران تکرار می‌کند و به بایدن طعنه می‌زند که با اجرا نکردن تحریم ها، ایران را ثروتمند کرده است.
احتمالاتی برای نرخ ارز
در این شرایط، احتمال جهش نرخ ارز حتی به میزان فراتر از ۱۵ درصد وجود دارد؛ حتی با فرض افزایش ۱۵ درصدی قیمت دلار در سال جاری به ۶۸ هزار تومان می‌رسد اما با توجه به داده‌هایی که در گذشته منتشر شده اند، می‌توان سناریوی دیگری را هم در نظر گرفت. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از برآورد قیمت دلار با فرض وجود تحریم‌ها نشان می‌داد که در انتهای ۱۴۰۲ قیمت این ارز به ۴۶ هزار تومان می‌رسد.
با توجه به اینکه در پایان سال گذشته دلار به ۵۹۹۰۰ رسید، ۲۶ درصد بیشتر، نسبت به برآورد مرکز پژوهش‌ها عمل کرد. این نهاد، برآورد کرده است که دلار در پایان ۱۴۰۳ به ۷۰ هزار تومان برسد. طبق این برآورد ارزش دلار در برابر ریال در سال جاری ۴۱ درصد نسبت به سال ۱۴۰۲ رشد می‌کند. این رشد البته با فرض تورم ۵۳ درصدی در سال ۱۴۰۳در نظر گرفته شده است.
با در نظر گرفتن اینکه تورم سالانه در پایان سال ۱۴۰۲ به ۴۰.۷ درصد کاهش یافته است، میزان افزایش قیمت ارز در سال ۱۴۰۳ با فرض حفظ وضع موجود، به کمتر از ۴۰ درصد خواهد رسید اما در صورت روی کار آمدن ترامپ و تشدید انتظارات تورمی و افزایش تورم به ۵۰ درصد و فراتر از آن، می‌توان حتی بیشتر از ۴۰ درصد افزایش قیمت ارز را در پایان سال ۱۴۰۳ نسبت به پایان سال ۱۴۰۲ تجربه کرد. از این منظر قیمت دلار می‌تواند به فراتر از ۸۰ هزار تومان در پایان سال جاری برسد.
قدرت طلا برای جهش
طلا گزینه دیگری است که در سال جاری به پناهگاهی برای سرمایه‌های گریزان از ریال، تبدیل می‌شود؛ هم به دلیل اینکه نرخ طلا با نرخ دلار همبستگی دارد و هم به دلیل جهت حرکت سیاست‌های فدرال رزور برای کاهش نرخ بهره. کاهش نرخ بهره به افزایش ارزش کامودیتی‌هایی چون طلا می‌انجامد.
برخی تحلیلگران احتمال می‌دهند که فدرال رزور، نرخ بهره را در طول سال ۲۰۲۴ سه مرتبه کاهش دهد. دلیل دیگری هم برای تقویت طلا وجود دارد: افزایش همکاری کشورهای عضو باشگاه بریکس برای دلارزدایی. بروکر لایت فایننس در گزارشی برآورد کرده است که قیمت طلا (انس جهانی) به ۲۳۰۰ دلار در سال ۲۰۲۴ برسد.
این به معنای ۹ درصد افزایش در قیمت طلاست. لایت فایننس برآورد کرده است که بین ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۰ قیمت طلا می‌تواند به ۴ هزار دلار در هر انس برسد. سایر داده‌ها هم نشان می‌دهند تقاضای جهانی برای طلا نسبت به سال ۲۰۲۰ اوج گرفته است. تقاضای بانک‌های مرکزی برای طلا در سال ۲۰۲۰ به ۲۵۴ تن می‌رسید اما در سال ۲۰۲۳ به ۱۰۳۷ تن افزایش یافته است.
همچنین تقاضای جهانی برای طلا از ۳۶۷۶ تن در سال ۲۰۲۰ به ۴۴۴۸ تن در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است. حجم طلای به کار گرفته شده در جواهرات در همین مدت از ۱۳۲۳ تن به ۲۱۶۸ تن افزایش یافته است. این تغییرات نوید می‌دهد که اقتصاد جهان با سرعت پذیرش طلا را از سر گرفته است.
این وضعیت بازار طلای ایران را هم تحت تاثیر قرار می دهد. هرچه بازده انس جهانی بالاتر برود، بازده طلا در ایران به بالانر از این میزان خواهد رسید؛ چرا که تورم چسبندگی بیشتری بین انتظارات تورمی و دارایی‌هایی مانند طلا ایجاد می‌کند. سال ۱۴۰۲ بازده انس طلا به ۱۱.۱۵ درصد رسید؛ در حالی که مثقال طلا در ایران ۲۳.۳۰ درصد و بازده طلای آب شده (نقدی) و طلای ۱۸ عیار به ترتیب به ۲۳.۲۳ درصد و ۲۳.۲۲ درصد رسید.
در نتیجه بازده طلا در ایران در سال قبل ۲ برابر انس جهانی بود. برای سال ۱۴۰۳باید دید که طلا جهانی چه عملکردی از خود نشان می‌دهد و تورم با فرض تشدید تحریم‌ها علیه ایران چه وضعیتی پیدا می‌کند.
در هر صورت طلای جهانی چشم‌انداز افزایشی خود نسبت به سال ۲۰۲۳ را حفظ کرده است و تحلیل‌های موافق افزایش قیمت کم نیستند. در این شرایط، بازده بالایی برای طلا انتظار می‌رود. در صورتی که رشد قیمت دلار به فراتر از ۴۰ درصد برسد، طلا هم قدرت خود را برای عقب نماندن، نشان خواهد داد.
بیشتر بخوانید