گزارش‌های فصلی مرکز آمار ایران شاخص تورم تولیدکننده را هم بازتاب می‌دهند. گزارش تابستان ۱۴۰۲ که تازه منتشر شده نشان می‌دهد که بخش صنعت به عنوان موتور بخش حقیقی اقتصاد با تورم نقطه‌ای ۳۷.۶ درصدی و شاخص کل ۱۰۳۳.۵ دست و پنجه نرم می‌کند. مشکلات بخش صنعت، دلیل برانگیخته شدن تورم در اجزای آن شده است.
به گزارش شاخص آنلاین، تازه‌ترین گزارش‌های مربوط به شاخص تورم در بخش‌های اقتصادی کشور که از سوی مرکز آمار ایران منتشر شده اند، نشان می‌دهند که تورم خدمات و معدن در تابستان ۱۴۰۲ به ترتیب ۵۷ و ۵۶.۵ درصد نسبت به تابستان سال گذشته افزایش یافته اند. در این بین، بخش صنعت تورم کمتری را لمس کرده است. ۳۷.۶ درصد نرخ جهش تورم نطقه‌ای بخش صنعت است. اما وجود همین میزان تورم در اقتصاد بخش صنعت، نشان دهنده مشکلاتی است که از گذشته به جا مانده بودند و مشکلاتی که در سال‌های اخیر اضافه شدند. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، نشان می‌دهد که از ابتدای دهه ۸۰ رشد بخش صنعت رو به کاهش بود و در سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ به صفر رسید. این در شرایطی است که از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۹۳ رشد بخش صنعت به طور میانگین به ۶/۶ درصد می‌رسید. رشد بخش صنعت در سال‌های دهه ۹۰ هم نزدیک به صفر گزارش می‌شد اما در ۲ سال اخیر گزارش‌های متفاوتی از وزارت صمت به بیرون می‌آید. ابتدای سال، محمد مهدی برادران، معاون صنایع عمومی وزارت صمت از «رشد بی‌نظیر» در بخش صنعت خبر داد که به گفته او به ۱۱.۶ درصد در پاییز سال ۱۴۰۱ می‌رسید. برادران رشد بخش صنعت در سال ۱۴۰۰ را هم ۴.۴ درصد اعلام کرده بود.
جهش تورم صنعت
با وجود اینکه وزارت صمت از عملکرد خود در رشد صنعتی دفاع می‌کند اما نمی‌توان این واقعیت را پنهان نگه داشت که از پاییز سال ۱۴۰۱ تا تابستان ۱۴۰۲ شاخص تورم بخش تولید بیش از ۱.۳۲ برابر شده و از ۷۸۳.۵ به ۱۰۳۳.۵ رسیده است. از سال ۱۳۹۳ هم که رشد تولید به حدود صفر رسیده بود، شاخص کل ۱۰.۶ برابر شده است. مرکز پژوهش‌های مجلس دلایلی را برای چالش‌های موجود بخش صنعت نام برده که می‌توان آن‌ها را به عنوان دلایل افزایش تورم هم شناخت از جمله سیاست‌های نامناسب ارزی، تحریم، کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری و کاهش دسترسی به ماشین آلات و تجهیزات به روز از طریق بازارهای بین المللی را هم اضافه کرد.
میزان تورم و رشد صنابع
در میان صنایع یاد شده شاخص تورم صنایع تجیهزات حمل و نقل به جز نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر به ۱۷۷۷ واحد رسیده است. شاخص صنایع تجهیزات برقی به ۱۴۲۶ و شاخص ساخت فلزات پایه به بیش از ۱۳۹۵ رسیده است. این سه بخش صنعتی ببیشترین تاثیر را بر شاخص کل گذاشته‌اند تا از ۱۰۳۳ واحد فراتر برود. اگرچه در هنگام محاسبه تورم فصلی تابستان ۱۴۰۲ بیشترین تورم به گروه صنعتی ساخت کُک و فراورده‌های حاصل از پالایش نفت (کک و پالایش) می‌رسد؛ یعنی ۲۰ درصد. تورم بالای کک و پالایش، تولید این صنعت را در ماه‌های تابستان ۱۴۰۲ (تیر، مرداد و شهریور) نسبت به ماه‌های تابستان سال ۱۴۰۱ تنها ۱، منفی ۲ و ۱ درصد جهش داد. همچنین سطح فروش این صنعت هم به صفر، صفر و ۲ درصد رشد در مدت مشابه رسید. سطح رشد فروش کک و پالایش پس از چند ماه رشد منفی، در خرداد ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه در سال پیش به ۸ درصد رسیده بود اما مجدد شاهد سقوط فروش این صنعت در تابستان بودیم. رشد فروش کک و پالایش در مهر ۱۴۰۲ هم مجدد به صفر رسید.
رشد خیره کننده تولید ماشین آلات
گروه‌های ساخت ماشین آلات و صنایع آشامیدنی هم تورم ۱۴ و ۳۱.۱ درصدی را در تابستان ۱۴۰۲ به جا گذاشته اند. رشد تولید بخش ماشین آلات در پایان تابستان ۱۴۰۲ به منفی ۶ رسیده بود اما مهر ماه در میان صنایع بورسی رکورد زد و نسبت به مهر سال گذشته ۲۸ درصد رشد کرد. گرچه این صنعت در زمینه فروش خیلی موفق نبود و رشد نقطه‌ای ۱۹ درصدی در پایان تابستان امسال (شهریور ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۱) را با رشد ۶ درصدی در بازه مهر امسال تا پارسال، دفع کرد. در همین حال کمترین نرخ تورم فصل تابستان ۱۴۰۲ مربوط به ساخت فلزات پایه بود؛ یعنی تورم منفی ۰.۶ درصدی. گروه فلزات پایه که صنعت بورسی محسوب می‌شود، در پایان تابستان رشد نقطه‌ای منفی ۷ درصد را در زمینه سطح فروش ثبت کرد اما در مهر ماه رشد نقطه‌ای مثبت ۷ درصدی را رقم زد. صنایع فلزات پایه در زمینه تولید هم رشد نقطه‌ای منفی ۱۱ درصدی در پایان تابستان را با رشد نقطه‌ای ۱۰ درصدی در مهر ۱۴۰۲ جبران کردند. در کل فلزات پایه با تورم پایین در تابستان و رشد تولید و فروش مناسب در مهر ماه عملکرد خوبی را رقم زدند. صنایع محصولات رایانه ای، الکترونیکی و نوری هم تورم منفی ۰.۳ درصدی را در فرایندهای تولید خود ایجاد کردند. تورم سایر مصنوعات هم پس از دو گروه یاد شده کمترین بود و به ۱.۹ درصد می‌رسید.
