پترودلار (دلار نفتی) این روزها جایگاه خود را در تهدید می‌بیند. پایان یافتن قرارداد نفتی ۸۰ساله عربستان و آمریکا، نشان دهنده تغییری است که در حال رخ دادن است اما آیا این اتفاق به معنای پایان دلار در نظام پولی جهان و نابودی اقتصاد آمریکاست؟
به گزارش شاخص آنلاین، پایان یافتن قرارداد نفتی ۸۰ ساله عربستان و آمریکا به ارائه این فرض منجر شده است که دلار آمریکا نقش خود را بیش از پیش در تجارت جهانی از دست می‌دهد. حالا این پرسش به وجود آمده است که آیا طلا، یوان چین و بیت کوین جای دلار را خواهند گرفت؟
این روزها اگر به کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ، کاندیدای جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نگاه کنید، متوجه می‌شوید که او کمک به کمپین خود با چند ارز دیجیتال را هم به رسمیت شناخته و خود را «رییس جمهور ارزهای دیجیتال» خوانده است.
بیشتر بخوانید
بازار نفت در انتظار برگزاری نشست بانک های مرکزی
حمایت دوباره ترامپ از رمز ارز‌ها | ترامپ: کمپین بایدن علیه رمز ارز‌ها را یک‌ساعته متوقف می‌کنم
آیا وقت خرید رمز ارز فرا رسیده است؟ | پیش بینی آغاز رالی صعودی بیت کوین
آیا این تغییر نگرش در کاندیدای جمهوری خواهان با پایان یکی از مهم‌ترین قردادهای تجاری جهان، ارتباط دارد؟ برای تحلیل این موضوع باید به تحلیل جایگاه «پترودلار» پرداخت. واقعیت این است که نفت در سراسر جهان با دلار قیمت‌گذاری می‌شود. زمانی که ارزش دلار پایین می‌آید، قیمت نفت بالاتر می‌رود و زمانی که ارزش دلار بالا می‌رود قیمت نفت ارزان‌تر می‌شود.
ماهیت نفتی دلار، در این مناسبات بسیاری کلیدی است. گزارش وال استریت ژورنال نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۳ تنها ۲۰ درصد نفت جهان که عمدتا متعلق به ایران و روسیه است به ارزی به غیر از دلار معامله شدند. با توجه به اینکه نفت روسیه و ایران تحت شرایط تحریم از سوی هند و چین خریداری می‌شود، طبیعی است که ارزهای دیگری به غیر از دلار، جایگزین شوند.
اما در کل، دور شدن عربستان از تقاضای بازار نفت آمریکا که بر حسب پترو دلار رقم می‌خورد، جایگاه دلار را به عنوان مسلط‌ترین ارز ذخیره جهانی تهدید می‌کند. عربستان در پروژه‌ای به نام mBridge در صدد به کارگیری یک استیبل کوین است که ارزش آن می‌تواند برابر ۱ دلار آمریکا باشد. این ارز از فناوری ماشین مجازی اتریوم استفاده می کند.مشارکت کنندگان این استیل کوین هم بانک‌های مرکزی از جمله بانک‌های مرکزی چین و تایلندهستند.
۲۶ عضو ناظر در mBridge وجود دارند از جمله بانک مرکزی عربستان. این پروژه از سال ۲۰۲۱ کلید خورد؛ با این هدف که یک ارز مبتنی بر رمزنگاری بر روی یک بلاکچینی جدید مستقر شود. این بلاکچین mBridge Ledger نام گرفت. از آنجا که ناشر این ارز بانک‌های مرکزی است، در طبقه‌بندی ارزهای دیجیتال در رده CDBC قرار می‌گیرد. هدف این است که یک ارز جهان روا که کارمزد آن کم است، کاغذی نیست و امکان نظارت در ساختار دفتر کل توزیع شده را دارد، جایگزین پترودلار شود.
البته این به معنای حذف نظارت‌های مالی آمریکا از روی پول جدید نیست؛ چرا که در میان اعضای ناظر، مرکز نوآوری‌های نیویورک و فدرال رزرو نیویورک هم قرار دارند. در نتیجه این ارز باید تحت تنظیم‌گری قوانین فدرال رزور قرار گیرد. به هر شکل، تا انتشار آن زمانی باقی مانده است اما می‌توان گفت که میل تنظیم نفت با قیمت دلار در حال کم شدن است اما این به معنای نابودی دلار و نابودی اقتصاد آمریکا نیست.
آمریکا تا سال ۲۰۲۲ حدود ۸.۱۶ درصد صادرات نفت جهان را در دست داشت تا چهارمین کشور بزرگ صادر کننده نفت در جهان، پس از عربستان با ۱۶ درصد، روسیه با ۹ درصد و کانادا با ۸.۴۸ درصد باشد.
آمریکا در سال یاد شده، روزانه ۶ میلیون و ۲۷۸ هزار بشکه نفت وارد می‌کرد تا سومین واردکننده بزرگ نفت جهان پس از اتحادیه اروپا و چین باشد. در نتیجه عرضه و تقاضای آمریکا در بازار نفت کلیدی و تعیین کننده است.
بر همین اساس، فدرال رزرو آمریکا می‌تواند پول جدید را تحت نظارت‌های فعالانه خود درآورد تا کشورهای تحت تحریم نتوانند به راحتی در معاملات خود به آن دسترسی یابند. در نتیجه با وجود در نظر گرفن چشم‌انداز کاهشی برای دلار به عنوان ذخیره جهانی، نمی‌توان نقش آمریکا و قدرت مالی آن را از نظام پولی جهان حذف کرد. بنابر این، می‌توان انتظار داشت که دلار تا ده‌ها سال دیگر ارز ذخیره جهانی باقی بماند اما CDBCها هم به توسعه و پیشرفت خود ادامه خواهند داد.