اگرچه بر اساس تابلوی معاملات بورس رشد قابلتوجهی را در دو روز ابتدایی هفته تجربهکرده و توانسته افت چندهفته اخیر خود را جبران کند اما مساله این است که سهامداران نهتنها این رشد را در پرتفوهای خود شاهد نبودند بلکه در افت ناچیز روز گذشته شاخص، منفیهای بیشتری نصیبشان شد.
اینکه شاخصکل بورس و اوراقبهادار تهران به دلایل فراوانی شاخص خوبی برای سنجش وضعیت کلیت بازار نبوده و نیست، موضوع جدیدی محسوب نمیشود اما آنچه باعثشده این واگرایی بیشتر بهچشم بیاید، عدمتقارن اطلاعاتی جاری در بازار سرمایه است که به تعبیر برخی از کارشناسان بیشتر به تفکیک و رانت اطلاعاتی شبیه شدهاست. در سالی که گذشت انتشار نامههایی که از تاریخ صدور آنها چندهفته تا چندماه میگذشت به بازار ضربههای زیادی زد و به اعتقاد کارشناسان چنین بازاری پویایی لازم برای رشدهای ماندگار را نداشته و رشد اخیر نیز اگر نگوییم هیجانی، با توجه به اینکه اتفاق تازهای نیفتاده ناپایدار خواهد بود و نمیتوان آن را بهعنوان نقطه برگشت برای بازار سرمایه درنظر گرفت.
ارزش معاملاتی که در هفتههای اخیر در محدوده 3هزار میلیاردتومان بود و خروج مستمر پول حقیقی را از بازار شاهد بودیم، به ارزش معاملات 7 همتی با ورود پول قوی و حرکت صنعتی که میتواند روی کلیت بازار اثر بگذارد-صنعت خودرو- همراه شد.
علاوهبر اخبار شفافسازی درخصوص تجدیدارزیابی داراییها و واگذاری سهام تودلی خودرو در سالآینده بحث گروه پالایشی و تعدیل فرمول آنها نیز مطرح بود.
اخبار تجدیدارزیابیهای جذاب را برای سهام شرکتهایی مثل مخابرات و ذوبآهن نیز داشتیم اما دیدیم که مورد اقبال قرار نگرفت یا بهصورت دفعتی، با هیجان همراه شد و بعد از آن شتاب عرضه را داشتیم.
از طرف دیگر هم در همین دو روز ابتدایی هفته جنس حرکتی که در کلیت بازار انجام شد و بازدهی که صورتگرفت روی چند صنعت و سهام خاص بود که بهصورت دومینووار اثر داشت اما کلیت بازار از نظر بازده خیلی عقب است و فاصله معناداری در بازدهی که روی شاخصکل اتفاقافتاده و صنایعی که با این محرک حرکت کردهاند را شاهدیم.
موضوع این است که یک بعد منفی بازار در شرایط فعلی بحث عدمتقارن اطلاعات است. آقای نسیم نیکولاس طالب در کتابی بهنام «پوست در بازی» به این موضوع اشاره میکند که برای ایجاد عدالت اجتماعی باید تقارن اطلاعات شکلگرفته و ریسک در تمام سطوح پخش شود اما متاسفانه ما این تقارن را در بازار سرمایه و مخصوصا طی یکسال اخیر شاهد نیستیم.
اوایل سالبحث نرخ خوراک و فرمول پالایشیها و... مواردی بوده که تاثیر منفی خود را بهشدت روی بازار گذاشتهاست. این موضوع خیلی مهم است که ما اگر بخواهیم یک بازار پویا داشته باشیم باید به این موضوع پرداخته شود.
با وجود شرایط پیشروی بازار بهنظر نمیرسد جریانی که طی دو روز ابتدایی هفته شکلگرفت را بتوان بهعنوان برگشت از بازار درنظر گرفت و جنس شروع روند جدیدی نیست. شاید روند مقطعی باشد اما بهنظر میرسد پشت بازار هنوز به اطلاعات قوی و محرکهای موثرگرم نیست.
بازار همچنان با ریسکهای متعددی که مهمترین آنها سیاستگذار است روبهروست . این موارد اگر به نفع بازار حل شود، میتواند به بازار برای برگشت کمک کند اما اگر اینها را درنظر نگیریم هم با شرایط فعلی محدوده دومیلیون واحد برای بازار یک محدوده بسیار مهم است و بازار کشش شکست این محدوده را ندارد و این میتواند فرصت خوبی برای سرمایهگذاری در سه ماه آتی باشد.
این احساس را داریم که بازار گروگان و اسیر سیاستگذار شده و هر زمان بخواهد تصمیمی بگیرد بازار با یک تاخیر زمانی متاثر میشود و با توجه به عمق کم کاملا قابلیت این را دارد که دستکاری شود.
از طرفی بازیگران آن محدود هستند و همدیگر را میشناسند و این بازاری ذینفعانه را ایجاد میکند که با تصمیمات سیاستگذار تغییر جهت میدهد و فعالان بازار هم با تاخیر باید خود را وفق دهند، بنابراین احتمالا بازار مجددا وارد فضای سکون میشود و باید منتظر تغییر سیاستها باشیم تا در سالجدید شرایط را بهتر کند.