بازار آثار هنری بسیار گسترده شده است. با این وجود علاقه مندان برای ورود و سرمایه‌گذاری در این بازار سردرگم هستند و نمی‌دانند کدام آثار در آینده ارزش بیشتری خواهند شد.
به گزارش شاخص آنلاین، خیلی‌ها از خود می‌پرسند؛ چگونه می‌توانیم در آثار هنری سرمایه‌گذاری کنیم یا اینکه درصدی از سبد سرمایه‌گذاری خود را به آثار هنری اختصاص دهیم. طرح این پرسش تنها از سوی اشخاص حقوقی انجام نمی‌گیرد و افراد حقیقی هم به دنبال شناخت بازار آثار هنری و یافتن فرصت‌های موجود در آن هستند.
برای شناخت این بازار لازم است که صورت‌بندی درستی از آن داشته باشیم و با توجه به این صورت‌بندی سرمایه‌گذاری خود را به سرانجام برسانیم. در این صورت بندی، سه دسته‌بندی کلی برای آثار هنری در بازار وجود دارد: هنر بلو چیپ (Blue-chip art)، هنر در حال ظهور (Emerging art) و چاپ محدود و چندتایی (Limited edition prints and multiples).
ویژگی هنر بلو چیپ
آثاری، بلوچیپ تلقی می‌شوند که خالقان آن‌ها افراد شناخته شده و معروف باشند. این آثار، نه تنها به لحاظ هنری، بلکه برای سرمایه‌گذاری هم گزینه بسیار مناسبی هستند؛ از این جمله می‌توان به آثار بهمن محصص، فریده لاشایی، محمود فرشچیان، آیدین آغداشلو، پرویز تناولی، حسین زنده رودی، سهراب سپهری، منیر فرمانفرماییان و عباس کیارستمی اشاره کرد. این اثار بر مرور زمان و افزایش نرخ تورم، ارزشمندتر می‌شوند. برای نمونه می‌توان به اثر «مینوتور در ساحل دریا» از بهمن محصص اشاره کرد که سال ۱۴۰۰ در حراج ساتبیز لندن ۱ میلیون و ۷ هزار و ۲۰۰ پوند، چکش خورد.
هنر در حال ظهور
اما هنر در حال ظهور، وضعیت دیگری دارد. هنرمندان در این بازار شناخته شده نیستند یا کمتر شناخته شده هستند، اما استعدادهایی را از خود بروز می‌دهند که آثار آن‌ها را در گذر زمان ارزشمند می کند. در نتیجه سود موجود در خرید و فروش این آثار، در آینده بالاتر از برخی آثار بلو چیپ است. البته سرمایه گذار در این بازار، باید هوشمند عمل کند؛ به طور مداوم به گالری‌های هنری سر بزند و با سبک‌های خلق اثر و تمایلات سایر سرمایه گذاران و حراجی ها آشنا باشد. هنرمندانی که حداقل یک اثر از آن‌ها در حراج‌های خارج از کشور عرضه شده است، بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند.
برای نمونه می‌توان به رضا درخشانی اشاره کرد. این هنرمند در خلق آثار خود از رنگ روغن روی بوم استفاده می‌کند. اثر «زرد در شکار زرد» درخشانی در خانه حراج هنرهای زیبای لزلی هیندمن در شهر شیکاگوی آمریکا عرضه شده است. زرد در شکار زرد، به ارزش ۲۸ هزار و ۱۲۵ دلار در این حراجی چکش خورده است. درخشانی آثار دیگری هم در خانه‌های حراج خارج از کشور عرضه کرده است؛ از جمله گل و بلبل در ساتبیز لندن به ارزش ۱۸ هزار پوند، اثری بدون عنوان در بونامز لندن به ارزش ۳۴ هزار پوند و شکار سپید به ارزش ۲۶ هزار یورو در میلون‌اند اَسوسیز پاریس.
البته می‌توان بر روی هنرمندانی که تاکنون آثاری در حراجی‌های خارج از کشور نداشته‌اند هم سرمایه‌گذاری کرد اما این دسته از هنرمندان هم باید حداقل در تعدادی نمایشگاه انفرادی و گروهی در داخل یا خارج از کشور شرکت کرده باشند تا بتوان هنر آن‌ها را در حال ظهور تلقی کرد. این گروه از هنرمندان باید در یک یا چند جشواره، صاحب جایزه هم شده باشند.
آثار این گروه از هنرمندان را می‌توان با قیمت‌های پایین‌تری خرید. برای شناسایی آثار در حال ظهور، می‌توان به حراجی‌های آنلاین هم مراجعه کرد. برای نمونه آثار الهام حسین‌پور که به لحاظ متریال/مدیوم، آکریلیک روی بوم دیپ محسوب می‌شوند، دارای چنین ویزگی‌هایی هستند. آثار حسین پور، از حدود ۵ تا ۱۰۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده اند.
مجموعه‌ای دیگری که می‌توان آن را در دسته هنر در حال ظهور جای داد، تصاویر آنالوگ (سیاه و سفید) امیر علی جوادیان از جنگ ۸ساله است. «فتح خرمشهر، لحظه اسارت عراقیان»، «عملیات رمضان، حومه بصره» و «روز فتح خرمشهر» از آثار شاخص این مجموعه محسوب می‌شوند که هر یک از آن‌ها در حال حاضر به ارزش ۳۰ میلیون تومان به فروش می‌رسند.
بیشتر بخوانید
چاپ محدود و چندتایی
چاپ محدود و چندتایی بازار دیگری است که می‌توان به آن اشاره داشت. آثار این دسته، قیمت‌های بسیار نازلی دارند و نمونه چاپی از روی اثر اصلی به حساب می‌آید. برای سرمایه گذار، باید نسخه‌های چاپ شده از روی اثر اصلی را با امضای صاحب اثر خرید. خرید و فروش این دسته از آثار در ایران چندان باب نیست و هنرمندان به منظور جلوگیری از کاهش ارزش آثار خود در بازار به سراغش نمی‌روند.