کنگره آمریکا طرحی را در دست دارد که می‌تواند با کمک آن کشورهای خریدار نفت ایران را تحت فشار بگذارد. به طور مشخص، این طرح اقتصاد چین را هدف قرار می‌دهد.
به گزارش شاخص آنلاین، تحریم اقتصاد ایران می‌تواند با مصوبات آینده کنگره آمریکا و تایید رئیس جمهور این کشور، ابعاد پیچیده‌تری پیدا کند. تاکنون تحریم‌های ثانویه، همکاری کشورها با ایران پیرامون کالاهای مشمول تحریم‌ها را هدف قرار می‌داد اما در دولت جو بایدن، اجرای تحریم‌ها به ویژه در حوزه انرژی جدی گرفته نشدند.
به همین دلیل در سه ماه اول سال ۲۰۲۴ میزان فروش نفت ایران به ۱ میلیون و ۵۶۰ هزار بشکه در روز رسید. داده‌های شرکت ورتکسا نشان می‌دهد که از مهر ۱۴۰۲ تا خرداد این سال، ۲۳ محموله نفتی ایران، معادل ۴۵ میلیون بشکه، در دالیان چین تخلیه شده است.
سهم پالایشگاه‌های مستقل چین
چین ۸۰ درصد محموله‌های نفتی ایران را می‌خرد. غالب این محموله‌ها هم از سوی پالایشگاه‌های مستقل چین خریده می‌شود. برآوردها نشان می‌دهد که ایران بر روی محموله‌های خود ۲۰ درصد تخفیف می‌دهد.
البته برخی منابع آن را بیشتر از ۲۰ درصد در دولت سیزدهم و حتی تا 30 درصد ارزیابی کرده اند.
به هر روی، این تخفیف‌ها برای پالایشگاه‌های خصوصی چین و خریداران آن در دالیان، جذاب هستند؛ به ویژه در شرایطی که درآمدهای این پالایشگاه از محل فروش سوخت کاهش یافته است. این کاهش، به کند شدن سرعت رشد اقتصاد چین و در همین حال افزایش استفاده از خودروهای برقی برمی گردد.
خبرگزاری رویترز تخمین زده است که چین با خرید نفت تخفیف دار از ایران، روسیه و ونزوئلا در ۹ ماه ابتدای سال ۲۰۲۳ حدود ۱۰ میلیارد دلار سود کرده است. به نظر می‌رسد که چین در دوران بایدن واهمه‌ای از خرید نفت ایران و کشورهای تحت تحریم‌های آمریکا ندارد؛ به ویژه در مورد ایران.
بیشتر بخوانید
تاثیر ترور ترامپ بر اقتصاد ایران | موضع گیری خطرناک معاون ترامپ علیه ایران
خطر پیروزی ترامپ برای اقتصاد ایران | پیروزی ترامپ ایران را در چه موقعیتی قرار خواهد داد؟
تحریم کنگره علیه ایران
لایحه کمک نظامی ۶۰ میلیارد دلاری به اوکراین که کنگره آمریکا آن را تصویب کرد و در نهایت به امضای بایدن به قانون تبدیل شد، الزام می‌کند که صادرات نفت و فراورده‌های نفتی ایران مشمول تحریم شوند.
این بخش از قانون یاد شده «قانون توقف حمل و نقل نفت ایران» نام گرفت. با این وجود دولت دموکرات موضوع تحریم‌ها و قانون یاد شده را جدی نگرفت. در ماه‌های آتی، احتمال آن می‌رود که دونالد ترامپ در انتخابات به عنوان رییس جمهور آمریکا برگزیده شود.
در صورتی که این اتفاق رخ دهد، سیاست‌های دولت این کشور به سمت گذاشتن فشار بر روی ایران، می‌رود. ترامپ به دنبال توافقی با ایران است که بتواند از طریق آن، بیشترین امتیازات را از جمله پیرامون برنامه هسته‌ای بگیرد. او ایستادن مقابل ایران، را عامل متوقف ساختن جنگ جهانی سوم می‌خواند.
به گفته ترامپ، این جنگ با نیامدن او به کاخ سفید، رخ می‌دهد؛ چرا که کشورهایی مانند ایران، بی‌محابا جایگاه آمریکا را به وسیله آنچه «تروریسم» می‌نامد، به چالش می‌کشند. ترامپ می‌گوید اگر او نیاید تا ایران را کنترل کند، آمریکا وارد جنگ جهانی سوم می‌شود؛ جنگی که نخبگان آمریکا قصد برپایی‌اش را دارند.
او ایده مانع شدنش در برابر به راه افتادن جنگ جهانی سوم را به گونه‌ای پیش می‌کشد، که خود را منجی آمریکا در درجه اول و منجی جهان در درجه دوم نشان دهد. نزد ترامپ این تصور وجود دارد که با تحریم نفت ایران و به صفر رساندن صادرات آن، پولی برای آنچه حمایت از تروریسم می‌خواند، وجود نخواهد داشت.
در نتیجه، ایران ناچار می‌شود که پای میز مذاکره بیاید و توافقی را با خود آمریکا امضا کند. ترامپ در ۴ سالی که ریاست دولت اسبق آمریکا را در دست داشت، همین ایده را ارائه کرده بود.
در آن زمان، کووید-۱۹ هم ظهور کرده بود؛ موضوعی که صادرات نفت ایران را در برهه‌ای متوقف کرد. با این وجود، ایران تمایلی برای مذاکره با آمریکا از خود نشان نداد.
بیشتر بخوانید
پیروزی ترامپ جنگ‌های تجاری را تشدید می‌کند | با پیروزی دونالد ترامپ بازارها پرتلاطم خواهند شد
راهنمای بهره بردن از تورم ۱۴۰۳ | شبیه‌سازی سناریوی ترامپ و انتخابات مجلس
طرح لیندسی گراهام
اما احتمال آن می‌رود که تبعات تحریم‌های آمریکا بر علیه خریداران نفت ایران، در دولت آینده ترامپ تشدید شود؛ چرا که لیندسی گراهام، سناتور جمهوری خواه، طرحی را به ترامپ پیشنهاد کرده است.
بر این اساس، کشورهای خریدار نفت ایران، مشمول تعرفه‌های صادراتی می‌شوند. به طور مشخص، هدف از این طرح، محدود کردن دست چین برای خرید نفت ایران است. گراهام تاکید دارد که ترامپ از این طرح حمایت می‌کند.
ایران همین حالا هم برای فروش نفت خود به چین، از شیوه‌های مختلفی استفاده می‌کند تا تحریم را دور بزند. عمده این روش‌ها در زمان ریاست جمهوری ترامپ به اجرا گذاشته شدند و تا امروز تکامل یافتند.
از این جمله می‌توان به تعویض نفت کش و خاموش کردن سامانه شناسایی محل تردد نفت کش اشاره کرد؛ به گونه‌ای که در نهایت کشور صادرکننده نفت به چین به جای ایران، کشوری در شرق آسیا باشد.
اما بخشی از فرایندهای مربوط به دور زدن تحریم‌های وضع شده بر روی صادرات نفت ایران، امکان تحت نظارت قرار گرفتن را دارند. به همین دلیل، در صورت سخت گیری بیشتر کنگره و همراهی رئیس جمهور آمریکا با آن، کشورهای خریدار نفت ایران در فشار قرار خواهند گرفت.