برنامه های چهارده گانه جراح قلب برای اقتصاد ایران

بررسی ها نشان می دهد مسعود پزشکیان که روز جمعه در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد چهارده وعده اقتصادی را مطرح کرده است که شاید بتوان گفت گذر  از اقتصاد دولتی یکی از مهمترین این وعده ها است.

به گزارش شاخص آنلاین، مسعود پزشکیان در جریان برگزاری مناظره های انتخاباتی موضوعات مختلفی را درباره اقتصاد ایران مطرح کرد اما برخلاف سایر نامزد ها که صرفا در تلاش برای ارایه برنامه ها معیشتی بودند دست روزی زخم های اصلی اقتصاد ایران می گذاشت و تلاش می کرد در این زمینه گفتمان سازی کند.

آزادی اقتصادی،اقتصاد باز و افزایش تعامل با دنیا، خصوصی سازی،رفع تبعیض ها،حذف قیمت گذاری دستوری، تلاش برای رقابتی کردن اقتصاد و عضویت در سازمان های بین المللی فقط بخشی از موضوعاتی بود که پزشکیان به آن اشاره کرد اما به طور قطع می توان گفت برنامه های او برای اقتصاد تفاوت های آشکاری با سایر نامزد ها داشت و تفاوت اصلی آن این بود که به جای ارایه برنامه های  که خود تابع سایر عوامل هستند ریشه چالش های اقتصادی را هدف قرار می داد.

نکته مهمی که او به آن اشاره می کرد تولید گفتمان آزادی در اقتصاد بود که مورد توجه بسیاری از اقتصاد دانان قرار گرفت.

نکته کلیدی دیگر باز شدن اقتصاد ایران بود که در گفته های او مشهود بود. اگرچه پزشکیان به صراحت از واژه اقتصاد باز استفاده نکرد اما رویکرد او برای افزایش مشارکت در اقتصاد جهانی رفع تحریم ها و حل چالش های بین المللی خود مقدمه ای برای باز شدن اقتصاد ایران است. 

در زیر برخی از مهمترین برنامه های اقتصادی مسعود پزشکیان،نخستین رئیس جمهور خط سومی ایران که دیدگاه های سیاسی است به هیچ کدام از جریان های سیاسی ایران شباهت ندارد و در دایره اصول گرایان و اصلاح طلبان نمی گنجد را می خوانید:

بیشتر بخوانید

مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران شد | مسعود پزشکیان را بیشتر بشناسید

نسخه جراح قلب برای اقتصاد | ایده‌های پزشکیان برای رشد اقتصاد و رفع تحریم

1- اجرای سیاست های کلی و قانون برنامه هفتم: رئیس جمهور قرار نیست برنامه جدیدی بنویسد و سیاست جدیدی اجرا کند بلکه سیاست‌ های کلی ابلاغی از سوی رهبری روشن و مشخص است و برنامه‌های توسعه نیز وجود دارد. بنابراین هر دولتی که سرکار آمد باید برنامه‌های موجود را عملی و اجرایی کند.

2- حذف قیمت گذاری دستوری: رفتن به سوی بازار و حذف قیمت گذاری به صورت دستوری، احتمالا مهم ترین رویکردی است که تیم اقتصادی پزشکیان دنبال می کند.

وی در یکی از مناظرات انتخاباتی خود گفته بود: مگر می‌شود وقتی قیمت نهایی یک محصول برای تولیدکننده 10 واحد (برای نمونه) تمام می‌شود، به او دستور بدهیم که با قیمت 8 واحد محصول خود را به فروش برساند و اینکه الان قیمت در کارخانه‌های خودروسازی و بازار آزاد متفاوت است، به خاطر دستوری بودن اقتصاد است.

3- حمایت از بورس: به نظر می رسد وضعیت بازار سرمایه در دولت منتخب جدید مردم متفاوت از سه سال گذشته باشد. چرا که پزشکیان در صحبت های انتخادباتی اعلام کرده بود به دنبال ارز تک نرخی است و ارز ترجیحی را صرفا به کالاهای اساسی اختصاص خواهد داد.

بنابراین انتظار می رود با توجه به رویکرد پزشکیان و اعتقاد به دخالت های ناروای دولت و همین طور انتقاد از افزایش نرخ خوراک صنایع، بازار سهام روزهای سبزی در پیش داشته باشد.

4- بنزین و واردات خودرو: یکی از حوزه های چالش برانگیز در سال جاری، ناترازی انرژی خصوصا بنزین است. اگرچه در ابتدا بنزین 20 هزار تومانی به عنوان یکی از نظرات تیم اقتصادی پزشکیان مطرح شد اما صراحتا این موضوع را رد و اعلام کرد هیچ تغییر قیمتی جز با در میان گذاشتن با مردم صورت نمی گیرد.

اگر قرار است قیمت بنزین افزایش پیدا کند، باید خودروهای کم مصرف و با کیفیت وارد شوند تا مردم مجبور به خرید خودرو های پر مصرف داخلی نباشند. همه مردم اعم از شهری و روستایی حتی کسانی که خودرو ندارند باید از یارانه بنزین بهره مند شوند.

5- کاهش تورم: پزشکیان در سخنرانی ها تاکید کرده تورم را دولت ایجاد می‌کند. عامل تورم و گرانی دولت است. گرانی ربطی به مردم ندارد. یکبار شب جیب از پول مردم بر می‌دارد و یک بار از آنها مالیات می‌گیرد.

طرف می‌خوابد صبح بیدار می‌شود متوجه تورم می‌شود و دولت از همان تورم دوباره مالیات می‌گیرد. با تورم دو بار جیب مردم خالی می‌شود. یک بار جیب طرف خالی می‌شود و یکبار هم از داشته فرد مالیات گرفته می‌شود. دولت باید اینها را حل کند. در داخل با وحدت و انسجام می‌توان مشکلات ارز و سوخت مفت دادن و تورم را با هماهنگی بین قوا و کارشناسان و آدم‌های کاردان اصلاح می شود.

تورم گوشت قرمز و سفید سال جاری 79.2 درصد، گوشت ماکیان 80 درصد و ماهی 63 درصد بود.به راحتی می‌توان نفری 10 میلیون تومان یارانه پرداخت کرد اما لازمه‌ آن مدیریت تورم و شاخص‌ها، انسجام داخلی، کنار گذاشتن دعواها و رسیدن به زبان و نگاه مشترک و دیدن مردم محروم است.

6- پیش به سوی خصوصی سازی: یکی از رویکردهای تیم اقتصادی پزشکیان و رئیس تیم اقتصادی تلاش برای خصوصی سازی بنگاه های دولتی است. طیب نیا بارها اعلام کرده اعتقاد راسخی به خصوصی سازی برای افزایش بازده بنگاه های اقتصادی دارد.

85 درصد اقتصاد دولتی است که منافع را دنبال می‌کند. وقتی مبارزه با فساد رخ می‌دهد که دیوان سالاری و تعارض منافع نباشد. در این صورت همه چیز شفاف می‌شود. بنابراین بزرگ‌ترین فساد ناکارآمدی است و دیوان سالاری و فساد و ضعف در اقتصاد در این جا رخ می‌دهد.

7- تهیه گزارش جامع رانت های اقتصادی: گزارشی از انواع رانت‌ها که در کشور توزیع می‌شود و جز فساد و نابرابری و بی اعتمادی تولید نمی‌کند به مردم ارائه می شود.

استناد گزارش رئیس بانک مرکزی در 30 فروردین این بوده که 20 میلیارد دلار ارز به قیمت 28.5 هزار تومان فروخته شده و 50 میلیارد دلار ارز به نرخ کمتر از 40 هزار تومان توزیع شده که معنای این حرف اعطای رانت 600 تا 1000 هزار میلیارد تومانی به عده‌ای است.

8- مدیریت هزینه های دولت: بدهی دولت به بانک مرکزی از آغاز سال 1400 تا بهمن از 115 به 302 هزار میلیارد تومان رسیده یعنی 187 هزار میلیارد تومان افزایش بدهی وجود دارد. همچنین بدهی دولت به بانک‌ها از همان سال از 416 به 819 هزار میلیارد توان یعنی به حدود دو برابر رسیده است. انتشار اوراق مالی طی این سال‌ها 752 هزار میلیارد تومان یعنی دو برابر آن‌چه که در شهریور 1400 وجود داشت.

با نرخ تورم بیش از 40 درصدی در سال‌های 1400 تا 1401 ، تورم گوشت قرمز و سفید در سال جاری، 79.2 درصد، گوشت ماکیان 80 درصد و ماهی 63 درصد بود. از سوی دیگر رشد اقتصادی در گروه کشاورزی منفی 2.2 درصد، گروه صنایع و معادن بدون نفت منفی 0.5 درصد و استخراج نفت و گاز طبیعی 20 درصد بود.

9- تداوم یارانه به دهک های پایین: همچنان باید با شناسایی دهک های کم برخوردار یارانه پرداخت کرد. عدم توزیع عادلانه ثروت عامل اصلی افزایش فقر است. رویکرد مدیریت تورم، حل مشکلات بین المللی و برداشتن تحریم ها است.

10- شفافیت با FATF: علت قاچاق، زمین خواری، رانت و رشوه عدم اجرای FATF می داند. علت گم شدن پول به دلیل عدم شفافیت در داده‌ها است این در حالی است که قوانین مربوط به این موضوع نیز وجود دارد.

11- متناسب سازی حقوق با تورم: با تفاوت میان نرخ دستمزد و تورم در حقوق‌هایی که امروز به کارگران و کارمندان پرداخت می‌شود تورم 40 درصد است اما در بهترین شرایط افزایش حقوق‌ها تنها 20 درصد است .

دولت و کسری بودجه دولت عامل ایجاد تورم و خالی شدن جیب مردم است. اگر حقوق ها متناسب با تورم رشد کند، مشکل اجاره نشینی نیز حل خواهد شد.

12- حل مشکل معیشتی بازنشستگان، کارگران، معلمان و کارمندان دولت : بازنشستگان ماه‌ها سر احقاق حقوق از این اداره به آن اداره مراجعه می‌کنند. امکانات زندگی و رفاه حداقلی آنها فراهم می شود.

کارگران و مهندسان که چرخه صنعت را می‌چرخانند و کشور را به سوی فناوری جدید روان می‌سازند باید از حق و حقوق مساوی برخوردار باشند. در بهبود سطح زندگی این اقشار موثر خواهم بود و به دستیابی در حقوق آنها را یاری خواهم کرد.

ارتشیان و سپاهیان و نیروهای امنیتی که حامیان امنیت و استقلال ایران و مایه مباهات و غرور ملی هستند، مستحق احترامی شایسته هستند. زندگی مالی و معیشتی این‌ها در تنگنای جدی است. احترامی که در خور جایگاه رفیع آنها باشد به آنها برگردانده و سطح زندگی برای آنها تامین می شود.

13- تقویت معیشت کشاورزان و روستائیان : کشور را در مسیر اصلاح زیرساخت‌های تولید، مصرف انرژی و رفع ناترازی قرار خواهم داد. دسترنج روستاییان کشاورزان عشایران و قومیت‌ها در معرض سوء استفاده رانت خواران و دلالان است. اطمینان حاصل شود ضمن ارتقاء سطح بهداشت و آموزش آنان رابطه مستقیم این اقشار و بازار محصولات برقرار می شود.

14- حل مساله ناترازی انرژی: همین الان ایران در دنیا در زمینه گاز و نفت جمعا در جایگاه اول است. در زمستان گاز نداشته و تابستان نیز برق قطع می‌شود. چقدر در میادین مشترک ضرر می شود؟ قطر، عمان، امارات و کویت در میادین مشترک سهم را می‌برند و از این سمت اعلام می شود فلان شرکت‌ها می‌خواستند فلان کار را بکنند.