رشد ۸ درصدی به کلید واژه‌ای در مبحاث اقتصادی ایران تبدیل شده است. گفته می‌شود که این میزان رشد به ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه در هر سال نیاز دارد. آیا جذب چنین سرمایه‌ای ممکن است؟
به گزارش شاخص آنلاین، این روزها بحث نیاز کشور به سرمایه‌گذاری خارجی بسیار داغ است. انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ فضایی ایجاد کرد که بحث‌هایی پیرامون این موضوع شکل گیرد. در آمارهایی که کاندیداها از نیاز کشور به سرمایه‌گذاری اعلام می‌کردند، عدد سالی ۲۰۰ میلیارد دلار به گوش می‌خورد.
البته منابع مختلف ارقام متفاوتی را اعلام کرده‌اند که از سالی ۵۰ میلیارد دلار تا ۲۰۰ میلیارد دلار در بین آن‌ها وجود دارد اما مسئله اینجاست که ایران در سال ۱۳۹۶ به مناسبت امضای برجام توانست که تنها ۵ میلیارد دلار سرمایه جذب کند. دولت سیزدهم اردیبهشت ماه سال جاری اعلام کرد که این رکورد را شکسته و به ۵.۵ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۲ افزایش داده است.
بیشتر بخوانید
حذف ایران از معادلات تجاری جهان | خطر در کمین ایران
برنامه‌های چهارده‌گانه جراح قلب برای اقتصاد ایران
اما اینگونه که گفته می‌شود، کشور برای رشد ۸ درصدی نیاز به ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری دارد. در نتیجه برخی امیدوارند که دولت چهاردهم با بهبود بخشیدن به روابط خارجی کشور و ارائه چهره‌ای بهتر از ظرفیت‌های اقتصاد ایران به جهان، بتواند این میزان سرمایه را جذب کند تا در نهایت بتواند طلسم رشد اقتصادی زیر ۸ درصد را بشکند.
پرسش این است که اگر مسعود پزشکیان و اعضای اقتصادی کابینه اش، بتوانند موانع داخلی مانند اقتصاد بسته متکی به رشد نفتی، مقررات تجاری غیرشفاف و زیرساخت‌های ناقص و دارای بهره وری پایین را برطرف کنند و در ضمن بتوانند چهره بهتری از ایران در جهان ارائه کنند، آیا چنین سرمایه‌ای وارد اقتصاد ایران می‌شود؟
واضح است که موانع داخلی به اندازه کافی نارسایی ایجاد کرده‌اند و نمی‌توان به این راحتی از سدشان گذشت اما اگر تصور کنیم که همه این مشکلات یک شبه و معجزه‌وار حل شده اند، آیا اقتصاد جهان کشش روانه کردن ایران میزان سرمایه را به ایران دارد؟
برای جهش کردن از ۵ میلیارد دلار، به میزان یاد شده برای تحقق رشد ۸ درصدی، اقتصاد ایران باید بتواند بیش از ۳۵۰۰ درصد در یک سال جذب سرمایه خارجی خود را افزایش دهد. با این وجود، حتی اقتصادهای بزرگ جهان کشش جذب چنین سرمایه‌ای را ندارند.
بیشتر بخوانید
بازتاب چین در نگاه پزشکیان و جلیلی | همکاری اقتصادی با چین به کدام سمت می‌رود
برای نمونه، چین در سال ۲۰۲۳ توانست فقط ۳۳ میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کند. حتی اگر ایران به صورت فرضی بتواند ۳۰ درصد از این میزان را در سال ۱۴۰۳ جذب کند، تنها حدود ۱۰ میلیارد دلار سرمایه دریافت کرده است که اینهم با هدف رشد ۸ درصدی هماهنگ نیست.
بر همین اساس، اقتصاد جهان کشش رویاپردازی‌های داخلی را هم ندارد. دلیل واضحی هم برای رویا انگاری آنچه به زبان آورده می‌شود، وجود دارد. سال ۲۰۲۳ میانگین رشد اقتصادی کل جهان ۳.۱ درصد بود. چین که در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۸۰ میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کرده بود، درعرض یک سال آن را از دست رفته دید؛ به طوری که بیش از ۸۰ درصد کاهش را تجربه کرد.