رئیس انجمن سی. ان. جی ایران آماری از کسری گاز در کشور ارائه کرد. این آمار نشان می‌دهد که صنایع کشور در افق ۱۴۰ و پس از آن به جهت دسترسی به گاز در مرحله بحران قرار می‌گیرد.
به گزارش شاخص آنلاین، اردشیر دادرس، رئیس انجمن سی. ان. جی کشور در نشست کمیسیون انرژی اتاق ایران با «موضوع دغدغه‌های ناترازی تولید و مصرف گاز» و «دستاوردهای نشست‌های سازمان ملل متحد برای کنترل تغییرات اقلیمی (کاپ ۲۸)، گفت: بیش از ۳۰ هزار واحد صنعتی بزرگ و مهم کشور که ۹۰ درصد محصولات کشور را تولیدات می‌کنند، از گاز استفاده می‌کنند. از طرفی‌عدم تأمین به‌موقع گاز این صنایع، اثرات مستقیم در اقتصاد - افزایش تورم، افزایش نرخ دلار، بیکاری، فقر و کاهش GDP کشور دارد.
عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران معتقد است: در واقع گاز در ایران یک کالای امنیتی، اقتصادی، رفاهی و اجتماعی است که کاهش و نوسانات گاز در ۶ ماهه دوم بحران‌های امنیتی – اجتماعی به همراه خواهد داشت.
دادرس دلیل بحران گاز طبیعی را افت فشار و تولید مخازن گازی میدان پارس جنوبی سالیانه ۴ الی ۶ درصد و روند افزایشی مصرف، سالیانه ۱۲ درصد و تراز منفی ۱۶ الی ۲۰ درصد سالیانه دانست.
تراز منفی به ۴۰۰ میلیون مترمکعب می‌رسد
او در تبیین وضعیت گاز طبیعی در ایران به عوامل‌عدم کیفیت گاز تحویلی، عدم کارایی، توزیع‌کننده و تولیدکننده انحصاری و قیمت‌گذاری نامناسب با الگوی ارائه قیمت ثابت در تمامی فصول اشاره کرد.
دادرس وضعیت فعلی و آتی تراز تولید و مصرف گاز در ماه‌های سرد سال را به این صورت بیان کرد: امسال تراز منفی به میزان ۲۰۰ میلیون مترمکعب در روز است، سال ۱۴۰۴ تراز منفی به میزان ۲۵۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد بود و در سال ۱۴۱۰ تراز منفی به میزان ۴۰۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید.
به گفته دادرس ایران رتبه چهارم در مصرف گاز در بین کشورهای جهان در سال ۲۰۲۲ را دارد. از طرفی ایران باوجود رتبه دوم در میزان ذخایر گاز طبیعی در جهان، در لیست ۱۰ کشور اول صادرکننده گاز نیست.
رئیس انجمن سی. ان. جی کشور تاکید کرد: از طرفی تولید برق در ایران و جهان به گاز نیاز دارد؛ عدد وابستگی صنعت برق به گاز در آمریکا ۴۰ درصد، روسیه ۴۵ درصد، چین ۳ درصد، ترکیه ۲۳ درصد، عربستان ۶۱ درصد و ایران ۶۷ درصد است. ایران رتبه اول در مصرف گاز برای تولید برق در میان کشورهای اصلی مصرف‌کننده گاز را دارد.
الگوی سیاسی-امنیتی-اقتصادی
دادرس در ادامه گفت: براساس بررسی آژانس بین‌المللی انرژی IEA در ۲۸ کشور اصلی مصرف‌کننده گاز سه رویکرد اصلی در جهان نسبت به استفاده از گاز وجود دارد: ۱۱ کشور با رویکرد به ترتیب محیط‌زیست- اقتصادی- تکنولوژی؛ ۹ کشور با رویکرد به ترتیب اقتصادی -محیط‌زیست- تکنولوژی و ۸ کشور به ترتیب رویکرد تکنولوژی- اقتصادی- محیط‌زیستی دارند.
ایران تنها کشوری است که صرفاً با رویکرد به ترتیب سیاسی-امنیتی-اقتصادی به دنبال تأمین و توزیع حامل‌های انرژی و به‌صورت انحصاری توسط دولت است و در زمان‌های افت فشار و قطع گاز، با رویکرد جلوگیری از تنش‌های سیاسی، امنیتی و اجتماعی در حوزه خانگی مجبور به قطع حوزه‌های صنعتی می‌شود.
رئیس انجمن CNG ایران گفت: صنعت گاز ایران توانمندی بالایی دارد و تخمین دلاری سرمایه‌گذاری در صنعت گاز ایران معادل بیش از ۱۲۰۰ میلیارد دلار است. برای ۴۵ میلیون مترمکعب زیرساخت ایجادشده درحالی‌که از ظرفیت ۲۳ میلیون مترمکعب بهره‌برداری می‌شود.
او تاکید کرد: از سال ۹۲ تاکنون هیچ سیاست حمایت برای ۲۲ میلیون ظرفیت خالی CNG ارائه و اجرانشده است. از طرفی روند وابستگی به گاز طبیعی در حال افزایش است. رشد ۴۴۵ درصد مصرف گاز یعنی از مصرف ۱۲۰ میلیون مترمکعب در روز در سال ۱۳۷۵ به بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب در سال ۱۴۰۰ رسیده است؛ یعنی مصرف روزانه گاز ایران در دهه ۹۰ روند افزایشی داشته است. میانگین میزان مصرف در ابتدای سال ۱۳۹۰ معادل ۵۰۰ میلیون مترمکعب که این میزان در سال ۱۴۰۰ فراتر از ۸۰۰ میلیون مترمکعب رسیده است و این یعنی ۶۰ درصد افزایش مصرف.
چقدر سرمایه لازم است؟
به گفته دادرس برای افزایش تولید ۲۴ میدان گازی معادل ۵۷۰ میلیون مترمکعب حدود ۳۶.۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است.
او ادامه داد: در صورت سرمایه‌گذاری ۶۰ میلیارد دلار تولید از ۹۵۰ میلیون مترمکعب به حدود ۱٫۴ میلیارد مترمکعب در روز تا سال ۱۴۱۰ افزایش می‌یابد؛ اما در صورت‌عدم سرمایه‌گذاری میدان گازی پارس جنوبی به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده گاز کشور از حدود ۶۸۰ میلیون مترمکعب تولید روزانه در سال ۱۴۰۱ به روزانه ۳۵۰ میلیون مترمکعب در افق ۱۴۱۰ خواهد رسید.
تولید کاهش خواهد یافت و رسیدن به تولید ۳۵۰ میلیون مترمکعب در روز بعد از سال ۱۴۱۰ دشوار شده و بحران اصلی ناترازی گاز در کشور شروع می‌شود. طبق تعهدات شرکت ملی گاز ایران در افق، ۱۴۱۰ تقاضای گاز طبیعی در کشور بیش از ۱۳۵۰ میلیون مترمکعب در روز و گاز شیرین قابل تحویل حدود ۹۵۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد بود.
بحران‌هایی که در راه‌اند
او در بحران ناشی ازعدم تأمین گاز را برشمرد: از دست رفتن تولید برق کشور حداقل به میزان ۷۰ درصد؛ توقف فعالیت صنایع سنگین فولاد آلومینیوم و سایر صنایع فلزی و نیز پتروشیمی‌ها حدود ۶.۳ میلیارد دلار خسارت سالیانه؛ اختلال در گرمایش محل‌های مسکونی شهری و روستایی به میزان حداقل ۹۵ درصد؛ توقف صادرات گاز و به دنبال آن ایجاد نارضایتی در روابط بین‌المللی به‌ویژه با همسایگان و کاهش قدرت دیپلماتیک؛ اختلال در حمل‌ونقل وابسته به سوخت گاز تأثیر بر ۴/۵ میلیون خودروی گازسوز؛ نارضایتی عمومی و بازتاب‌های امنیتی، سیاسی و اجتماعی از جمله بحران هایی است در نتیجه این ناترازی به وجود خواهد آمد.
به گفته دادرس درنتیجه‌عدم تأمین گاز در فصول سرد فعالیت صنایع سنگین فولاد، سیمان، پتروشیمی و سایر صنایع ارزآور کشور ۷۰ درصد کاهش خواهد داشت.