مرکز پژوهش‌های مجلس پیرامون اجرا نشدن احکام بودجه ۱۴۰۲ در حوزه نفت و گاز گزارش داد.
به گزارش شاخص آنلاین، در این گزارش، عملکرد احکام مربوط به تأسیس حساب مستقل با عنوان حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی، جبران هدررفت هر مترمکعب گاز مشعل (فلر)، سرمایه‌گذاری جهت افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی گاز کشور و نصب و جایگزینی شمارشگرهای هوشمند، اختصاص ۴۰ درصد از سود خالص سالیانه شرکت‌های پالایش نفت به‌حساب اندوخته و دیگر احکام این حوزه در بودجه سال ۱۴۰۲ مورد بررسی قرار گرفته است.
این گزارش بیان می‌کند که بررسی عملکرد احکام مرتبط با حوزه انرژی در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ نشان‌می‌دهد که تأسیس حساب مستقل با عنوان حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی در بند «س» تبصره «۱» قانون بودجه سال ۱۴۰۲ مدنظر قرار گرفت و مقرر شد از کل ۳۰۰ هزار میلیارد ریال بند مذکور، شرکت ملی گاز، شرکت ملی نفت و توانیر هرکدام به‌ترتیب ۲۵.۲۵ و ۱۰ هزار میلیارد ریال به‌حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی واریز نمایند که تاکنون محقق نشده است.
این گزارش ادامه می‌دهد که براساس بند «ن» تبصره «۱» قانون بودجه سال ۱۴۰۲ مقرر شد به‌ازای هدررفت هر مترمکعب گاز مشعل (فلر) معادل پنج‌هزار (۵.۰۰۰) ریال از محل منابع داخلی خود به‌صورت ماهیانه به‌حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی نزد خزانه‌داری کل کشور موضوع‌بند «س» این تبصره واریز نماید که تاکنون عملکردی نداشته و هیچ مبلغی از محل جریمه هدر رفت ناشی از گاز طبیعی در شبکه سراسری و گاز مشعل (فلر) به‌حساب بهینه‌سازی واریز نشده است.
در این گزارش توضیح داده شده‌است که براساس بند «ع» تبصره «۱» قانون بودجه سال ۱۴۰۲ وزارت نفت مکلف شده از طریق شرکت‌های تابعه ذی‌ربط خود و از محل منابع داخلی نسبت به سرمایه‌گذاری جهت افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی گاز کشور و نصب و جایگزینی شمارشگرهای هوشمند اقدام نماید که بررسی عملکرد این بند نشان ازعدم تحقق آنچه در افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی گاز طبیعی و چه در نصب و جایگزینی شمارشگرهای هوشمند دارد.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است که براساس بند «ر» تبصره «۱» قانون برنامه بودجه سال ۱۴۰۲، تخفیف خوراک پالایشگاه‌ها منوط به اختصاص چهل درصد (۴۰٪) از سود خالص سالیانه شرکت‌های پالایش نفت به‌حساب اندوخته قانونی مخصوص طرح (پروژه) های کیفی‌سازی با اولویت کاهش نفت کوره شده بود. به‌رغم تصویب این مورد در مجامع عمومی برخی پالایشگاه‌ها و همچنین معرفی شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت به‌عنوان شرکت مشاور منتخب ازسوی وزارت نفت، در ۶ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۲، موضوع تعیین تکلیف نگردیده و عملاً حکم مربوط فاقد عملکرد بوده است.
این گزارش ادامه می‌دهد که براساس بند «ص» تبصره «۱» قانون بودجه سال ۱۴۰۲، دولت مکلف است با استفاده از منابع داخلی حاصل از فروش داخلی و صادرات محصولات فرعی گازی حساب سرمایه‌گذاری نفت و گاز کشور را ایجاد و حداقل شصت درصد (۶۰٪) از این منابع را تا سقف نهصدوپنجاه هزار میلیارد ریال به این حساب واریز کند. از محل ۶۰ درصد فروش داخلی و خالص صادرات اتان، پروپان، بوتان و سایر محصولات مبلغ ۱۴/۲۵ هزار میلیارد تومان بوده و مبلغ ۶۹/۹ هزار میلیارد تومان به‌حساب سرمایه‌گذاری نفت و گاز کشور واریز شده‌است.
این گزارش بیان می‌کند که براساس بند «ط» تبصره «۱۴» قانون بودجه سال ۱۴۰۲، وزارت نفت مکلف است تا سقف یک‌صدوپنجاه هزار میلیارد ریال نسبت به بازپرداخت طرح‌های بهینه‌سازی مصرف سوخت و گاز طبیعی صرفه‌جویی شده و سرمایه‌گذاران دارای قرارداد خرید تضمینی برق تجدیدپذیر از طریق صدور حواله فراورده صادراتی و فروش داخلی گاز طبیعی از حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی اقدام کند که فاقد عملکرد بوده است.
در این گزارش آمده است که درخصوص لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ مطابق حکم ارائه شده در قانون بودجه ۱۴۰۲، ذیل بند «ز» تبصره «۷» لایحه بودجه امسال نیز دریافت درصدی از اتیلن تولیدی و صرف آن جهت تکمیل خط لوله اتیلن غرب لحاظ شده‌است. با توجه به اینکه تعدادی از واحدهای تولیدکننده اتیلن، اتیلن تولیدی خود را در مرحله بعد به پلی‌اتیلن تبدیل می‌کنند و به‌عبارتی این واحدها از محل اتیلن تولیدی درآمد مستقیمی ندارند. پیشنهاد می‌شود منابع این بخش به‌ترتیب اولویت از محل فروش اتان و یا از محل ارزش اتیلن فروش‌رفته توسط واحدهای پتروشیمی تأمین شود.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس اینطور ادامه پیدا می‌کند که با توجه به آنکه در صدر احکام ارائه شده در لایحه بودجه ۱۴۰۳ به رعایت احکام برنامه هفتم پیشرفت اشاره شده‌است و با توجه به‌عدم ذکر احکام لازم در لایحه جهت اجرای احکام حوزه انرژی برنامه هفتم پیشرفت و یا مغایرت آن‌ها با احکام برنامه هفتم، در گزارش حاضر پیشنهادهایی مبتنی‌بر اجرای احکام حوزه انرژی برنامه هفتم پیشرفت نظیر تضمین وصول منابع حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی، تخصیص مصارف حساب سرمایه‌گذاری نفت و گاز به پروژه‌های اولویت‌دار ازجمله ذخیره‌سازی گاز طبیعی و پیاده‌سازی سامانه یکپارچه اندازه‌گیری و پایش لحظه‌ای مبادله مواد نفتی، کاهش گازهای مشعل، مرد می‌سازی، بهینه‌سازی با صدور گواهی صرفه‌جویی انرژی ارائه شده‌است.