آتش سوزی در بیمارستان گاندی و انتشار فیلمی از مدیران این بیمارستان که عاجزانه از دولت درخواست یاری یا به نوعی کمک مالی می کند بار دیگر بحث برسر عرضه سهام بیمارستان ها را در بورس داغ کرد.این در حالی است که موضوع پذیرش و عرضه سهام بیمارستان ها در بورس به دست فراموشی سپرده شده است.
در میانه های دهه ۹۰ مسولان بازار سرمایه طرحی را دنبال می کردند تا از طریق آن سهام بیمارستان ها در بورس عرضه شود. ایده اولیه این بود که موسسان و اعضای هیات مدیره بیمارستان ها که عمدتا پزشکان هستند با عرضه بخشی از سهام بیمارستان ها در بورس به طور مثال در سطح ۲۰ درصد زمینه توسعه این صنعت را فراهم کنند.
این کار هم باعث متنوع سازی سبد صنایع در بازار سرمایه می شدو هم به توسعه نظام سلامت در ایران کمک بزرگی می کرد. ضمن اینکه نفع اصلی این ماجرا به پزشکان می رسید.
بیشتر بخوانید
بررسی ها نیز نشان می دهد عرضه سهام بیمارستان ها در بورس می تواند به سرعت منجر به افزایش تعداد بیمارستان های کشور شود و حتی سطح کیفی خدمات حوزه سلامت را در کشور ارتقا دهد چرا که بورس به عنوان یک منبع مهم تامین مالی قادر است نقدینگی فراوانی از طریق ابزار های مالی به بیمارستان ها تزریق کند.
اما این طرح به دلیل انحصاری که در حوزه نظام پزشکی ایران وجود دارد به در بسته خورد. در واقع عرضه سهام بیمارستان ها در بورس که می تواند کمک بزرگی به توسعه بیمارستان ها و نظام سلامت درایران کند وابستگی زیادی به پزشکان ، وزارت بهداشت و تامین اجتماعی دارد چرا که بخش عمده سهام بیمارستان ها در اختیار پزشکان وزارت بهداشت و همین طور تامین اجتماعی است و همراهی کردن یا نکردن آنها برای عرضه سهام بیمارستان ها در بورس سرنوشت ساز است.
این روزها اما با آتش سوزی در هتل بیمارستان گاندی بحث برسر عرضه سهام بیمارستان ها در بورس بار دیگر داغ شده است. انتشار فیلمی از مدیران این بیمارستان که عاجزانه خواستار استمداد دولت هستند ماجرا را داغ تر نیز کرده است.
زوایای گفته های مدیران بیمارستان به خوبی نشان می دهد که مشکل اصلی این بیمارستان بعد از آتش سوزی وسیع، مشکل نقدینگی و تامین مالی است. در واقع مدیران این شرکت صرف نظر از پوشش های بیمه ای که برای مواقع این چنینی در نظر گرفته می شود می دانند که به تنهایی قادر به تامین منابع مالی لازم برای سرپا کردن دوباره بیمارستان نیستند.
اما پرسش این است که اگر سهام بیمارستان گاندی در بورس درحال مبادله بود چه اتفاقی می افتاد؟
اگر سهام این بیمارستان در بورس درحال دادو ستد بود مدیران این بیمارستان قطعا با چنین اضطراب و سرگردانی تقاضای استمداد از مسولان و دولت را نداشتند چرا که پشتوانه هاو ابزار های مالی موجود در بازار سرمایه می تواند بخش مهمی از نیاز های مالی را در مواقع بحرانی حل کند.
در واقع مدیران این بیمارستان می توانستند از طریق ابزار های مالی مبتنی بر بدهی یا مبتنی بر سرمایه ، منابع مالی لازم برای بازسازی بیمارستان را تامین کند.
این اما همه ماجرا نیست. در چنین مواقعی سهامداران بازو های رسانه ای بزرگی برای حل مناقشات شرکت ها هستند. به طور کلی در هر دوره ای که شرکت ها با بحران های متنوعی مواجه می شوند سهامداران به ابزاری برای طرح مطالبات شرکت تبدیل می شود و در این زمینه استثنائی وجود ندارد.
به بیان دیگر سهامداران به نوعی به صدای مدیران شرکت تبدیل می شوند و مطالبات اصلی شرکت ها را بر بستر بازار سرمایه مطرح می کنند و تا حدود زیادی نیز موفق عمل می کنند.
اطلاعات دقیقی از میزان گردش مالی و وضعیت اقتصادی نظام سلامت در ایران وجود ندارد اما بر اساس آماری که سال گذشته سعید کریمی معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرددر حال حاضر ۱۰۴۴ بیمارستان در کشور وجود دارد که از این تعداد حدود ۷۰ درصد متعلق به وزارت بهداشت است و بقیه بیمارستان‌ها در اختیار سازمان تامین اجتماعی، نیروهای مسلح، خیریه‌ها و بخش خصوصی است.این یعنی اینکه به ازای هر ۸۱ هزار نفر یک بیمارستان در ایران وجود دارد.
همچنین برآورد می شود گردش مالی این صنعت بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان در سال باشد و بیش از ۵۰۰ هزار نیروی انسانی ماهر شامل پزشکان، دندانپزشکان، داروسازان، ماماها و نیروهای پروانه دار درحوزه سلامت فعالیت کنند.
این حجم از فعالیت با چنین گردش مالی نیازمند راهکار های مدرن مالی برای توسعه و ارتقا نظام سلامت است و با ابزار های سنتی گذشته نمی توان به توسعه نظام سلامت در ایران امیدوار بود.
در واقع راهکار توسعه کمی و کیفی نظام سلامت و بیمارستان ها در ایران از منظر مدیریت علوم مالی می گذرد و تا نظام سلامت در ایران نپذیرد که فعالیت در این حوزه صرفا متکی به مباحث علم پزشکی نیست نمی توان انتظار داشت که سطح کیفی و کمی نظام سلامت و بیمارستان های کشور ارتقا پیدا کند.