رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس گفت: در صورتی که محدودیت‌های خارج از بازار سرمایه برای خودروسازان مرتفع شود می‌توان شاهد عرضه دوباره خودرو در بورس باشیم.
علیرضا صادقی افزود: در سال ۱۴۰۱ شاهد ورود خودروی سواری به بورس بودیم اما با تصویب دستورالعمل تنظیم بازار خودرو سواری توسط شورای رقابت در تاریخ ۱۱ بهمن ماه ۱۴۰۱ و انحصاری اعلام کردن بازار همه خودروهای سواری، عرضه خودرو سواری توسط خودروسازان متوقف شد.
او با بیان این که خودروهای تجاری مانند کامیون، کشنده و وانت همچنان در حال عرضه در بورس هستند و در این بازار معامله می‌شوند، گفت: تیراژ تولید شده خودروی سواری و تقاضای موجود منجر به معاملات پرحجم نسبت به خودروهای تجاری در بورس کالا شده بود.
صادقی با بیان این که عرضه خودروهای سواری کمتر از پنج درصد میزان تولید خودروسازان بوده، بنابراین افزایش میزان عرضه‌ها و تداوم عرضه خودرو در بورس کالا به طور حتم زمینه‌ساز کاهش قیمت این کالا در بازار بود، گفت: بورس کالا همچنان آماده عرضه خودرو است و عرضه‌کنندگان می‌توانند در صورت رفع محدویت‌های وضع شده در خارج از بازار سرمایه، عرضه خودروهای سواری در بورس را از سر بگیرند.
تاثیر عرضه خودرو در بورس بر سهام شرکت خودروسازی
او به تاثیر عرضه خودرو در بورس بر سهام شرکت خودروسازی اشاره کرد و افزود: عرضه خودرو در بورس کالا به عنوان یک راه‌حل منطقی برای جلوگیری از فعالیت دلالان و تعیین قیمت خودرو در بستری شفاف و متناسب با عرضه و تقاضا است، به همین دلیل این اقدام به طور حتم تاثیرگذار بر قیمت سهام شرکت‌های خودروسازی خواهد بود، زیرا این موضوع باعث می‌شود بخشی از سودی که ناشی از عرضه به قیمت مصوب و در خارج بورس نصیب دلالان می شود به خودروساز اختصاص یابد.
صادقی با تاکید بر این که سازمان بورس و اوراق بهادار و بورس کالا محدودیتی برای عرضه خودرو در بورس کالا ندارند، گفت: در صورتی که محدودیت‌های خارج از بازار سرمایه برای خودروسازان مرتفع شود می‌توان شاهد عرضه دوباره خودرو در بورس باشیم.
به‌کارگیری هشدارهای نظارتی هوشمند
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه به خلاصه‌ای از اقدامات انجام شده این بخش مدیریتی سازمان بورس در سال ۱۴۰۲ اشاره کرد و گفت: در حوزه نظارت بر بازارهای بورس‌های کالایی اقداماتی مانند طراحی هشدارهای نظارتی و هوشمندسازی فرآیند نظارتی صورت گرفت که در این زمینه شاهد پیشرفت قابل ملاحظه‌ای بودیم.
وی خاطرنشان کرد: هشدارهای نظارتی به صورت هوشمند تعریف و منجر به جلوگیری از برخی تخلفات شد.
صادقی اظهار داشت: با توجه به طراحی هشدارهای نظارتی و هوشمندسازی فرآیندهای نظارتی، ۱۴ مورد تذکر اداری صادر شد و پنج پرونده تخلفاتی در سال ۱۴۰۲ تشکیل شده است.
استفاده از اوراق سلف ساختمان، در انتظار تصویب هیات مدیره
صادقی با تاکید بر اوراق سلف استاندارد ساختمان اعلام کرد: این اتفاق یکی از مهمترین اقدام سال ۱۴۰۲ بود، راه‌اندازی آن نیازمند اصلاحاتی در دستورالعمل اجرایی معاملات سلف استاندارد در بورس کالا بود که این اقدام با برگزاری جلسات کارشناسی در کمیته تدوین مقررات سازمان به پایان رسید، تغییرات متناسب با اوراق سلف ساختمان انجام شد و جهت تصویب در دستور کار هیات مدیره سازمان قرار گرفته است.
به گفته رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس و اوراق بهادار، استفاده از این اوراق پس از تصویب اصلاحات مربوطه در هیات مدیره سازمان و ابلاغ آن به بورس کالا امکان پذیر است و پس از آن متقاضیان می‌توانند درخواست پذیرش این اوراق را به بورس کالا ارائه کنند.
راه‌اندازی بازار گواهی سپرده شمش طلا
او به دیگر اقدامات انجام شده اشاره کرد و گفت: اواخر اسفند ماه ۱۴۰۱ بازار گواهی سپرده شمش طلا راه‌اندازی شد و معاملات این بازار رو به رونق بوده و توانسته بخش قابل توجهی از نقدینگی در جامعه را به خود جذب کند، همچنین در کنار آن در سال ۱۴۰۲ ابزارهای مشتقه مبتنی بر گواهی سپرده شمش طلا نظیر قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله نیز در بورس کالا راه اندازی شد.
به گفته صادقی، میزان معاملات گواهی سپرده شمش طلا در سال ۱۴۰۲ حدود ۴۱۵۸ کیلوگرم به ارزش ۱۴۵ هزار میلیارد ریال بود.
راه‌اندازی صندوق‌های کالایی جدید در بورس
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه به توسعه صندوق‌های طلا در بورس کالا اشاره کرد و گفت: در سال ۱۴۰۲ صندوق‌های جدیدی به مجموعه صندوق‌های معاملاتی اضافه شد و اکنون در مجموع ۱۳صندوق کالایی در حوزه طلا و نیز ۲ صندوق کالایی در حوزه محصولات کشاورزی در بورس کالا فعال است.
او به توسعه گواهی سپرده محصولات کشاورزی در بورس کالا اشاره کرد و افزود: گواهی سپرده پسته و برنج جزو گواهی‌هایی بودند که در سال ۱۴۰۲ راه‌اندازی شد.
کمک سازمان بورس به اجرای پروژه مولدسازی دارایی‌ها
صادقی به فعالیت بورس کالا در حوزه اموال غیرمنقول مانند املاک و مستغلات اشاره کرد و گفت: در راستای طرح مولدسازی دارایی دولت، جلساتی با سازمان خصوصی‌سازی به منظور تسهیل پذیرش املاک طرح مذکور برگزار شد که سازمان خصوصی‌سازی به عنوان متولی، مکلف به اجرای پروژه مولدسازی‌ها شده بود.
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: اصلاحات لازم در مقررات به منظور تسهیل پذیرش املاک این طرح صورت پذیرفت و املاک معرفی شده از سوی سازمان خصوصی‌سازی در بورس پذیرش شد و عرضه آنها برحسب درخواست سازمان خصوصی‌سازی انجام می‌شود.
او ادامه داد: در راستای اجرای طرح مولدسازی دارایی‌های دولت بالغ بر ۷۴ مورد املاک در بورس کالا پذیرش شدند و در ماه‌های گذشته تعدادی از این املاک در بورس کالا مورد عرضه و معامله قرار گرفتند.
صادقی به معاملات سیمان و فولاد در بورس کالا اشاره کرد وگفت: تمامی ۷۴ شرکت تولید کننده سیمان در کشور در بورس کالا پذیرش شدند و معاملات این شرکت‌ها به صورت هفتگی در بورس کالا در حال انجام است.
خرید سیمان در قالب گواهی سپرده ناپیوسته
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس و اوراق بهادار به معاملات گواهی سپرده ناپیوسته سیمان اشاره کرد و گفت: افراد برای عرضه‌های خرد از این بستر استفاده و سیمان را در قالب گواهی سپرده خریداری می‌کنند.
او اعلام کرد: حجم و ارزش معاملات سیمان در بورس کالا در سال ۱۴۰۲ تا روزهای پایانی اسفند به ترتیب رقمی حدود ۶۳ میلیون تن به ارزش ۵۷۹ هزار میلیارد ریال بود.
تامین مصالح ساختمانی پروژه نهضت ملی مسکن از طریق بورس کالا
صادقی با اعلام این که چالش امسال ما مربوط به مصالح ساختمانی بابت پروژه نهضت ملی مسکن و متعاقب آن مطرح شدن موضوع خروج سیمان و فولاد از بورس کالا توسط برخی از مسئولان بود، گفت: این مساله از طریق پیگیری مکرر و نیز مکاتبات انجام شده برطرف شد، بورس کالا راهکارهای لازم را به منظور تامین مصالح ساختمانی پروژه نهضت ملی مسکن از طریق بورس کالا به دستگاه‌های ذیربط ارایه داد.
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: تلاش‌های بورس کالا در این زمینه سرانجام به نتیجه رسید و در اواخر سال ۱۴۰۲ شاهد معامله ۹۰ هزار تن محصول میلگرد جهت تأمین نهضت ملی مسکن بودیم.
تقاضای فصلی سیمان در تابستان
او با اشاره به مشکل قطع برق و گاز واحدهای تولیدی سیمان در تابستان و زمستان و نیز افزایش قیمت سیمان اعلام و اعلام کرد: سیمان از جمله کالاهایی است که تقاضای فصلی برای آن وجود دارد، در ۶ ماه نخست سال همیشه رونق ساخت و ساز بیشتر از ۶ ماه دوم سال است که همین امر منجر به افزایش تقاضا و متعاقباً رشد قیمت می‌شود.
صادقی با بیان این که این اتفاق همزمان با قطعی برق و محدودسازی مصرف برق سیمانی‌ها رخ می‌دهد، اظهار داشت: این امر افزایش تقاضا و کاهش میزان عرضه توسط عرضه‌کنندگان سیمانی را در پی خواهد داشت.
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان این که بورس کالا اقدامات لازم را در خصوص مدیریت عرضه و تقاضا است انجام داده و هم اکنون معاملات سیمان در وضعیت متعادلی در حال انجام است، گفت: در گذشته خریداران سیمان در خارج از بورس محدود بودند اما اکنون این محصول با عرضه در بورس تعداد قابل توجهی خریدار پیدا کرده و اشخاص حقیقی هم که به دنبال ساخت و ساز هستند، می‌توانند به این بازار مراجعه کرده و سیمان را مستقیماً و بدون واسطه از تولیدکننده خریداری کنند.
تلاش سازمان بورس برای عرضه دوباره گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی
صادقی به معاملات انجام شده در حوزه بورس انرژی تاکید کرد و گفت: در اواخر اسفند ۱۴۰۱ گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی در بورس انرژی راه‌اندازی شد که معاملات آن در سال ۱۴۰۲ ادامه پیدا کرد.
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس و اوراق بهادار به توقف عرضه‌ها از تابستان ۱۴۰۲ اشاره کرد و افزود: سازمان بورس و اوراق بهادار و بورس انرژی پیگیر هستند تا موانع موجود را از طریق جلسات برگزار شده با شرکت ملی نفت ایران و سایر دستگاه‌های ذیربط برطرف کنند.
او ادامه داد: امید می‌رود عرضه گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی دوباره در سال ۱۴۰۳ از سرگرفته شود و رونق پیدا کند تا بتوان سایر ابزارهای مشتقه را برای این کالاها راه‌اندازی کنیم.
آغاز معاملات برق سبز در سال ۱۴۰۲
صادقی به آغاز معاملات برق سبز در سال ۱۴۰۲ تاکید کرد و گفت: معاملات انرژی برق تجدیدپذیر در بورس انجام شد و در این راستا پذیرش و عرضه شرکت‌های تولیدکننده برق تجدیدپذیر در بورس انرژی انجام می‌شود.
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: یکی از مزیت‌های مهم تالار برق سبز در بورس انرژی، این است که متقاضیانی که نسبت به خرید برق مورد نیاز خود از تالار برق سبز اقدام کنند، مشمول مدیریت مصرف انرژی نمی‌شوند.
به گفته صادقی، بحث تابلوی برق سبز فرصت بزرگی برای شرکت‌ها خواهد بود تا با تامین برق مورد نیاز خود مشمول برنامه‌های مدیریت مصرف در فصل تابستان نشوند.
پذیرش گواهی صرفه‌جویی برق در بورس
او ادامه داد: در سال ۱۳۹۹ اوراق گواهی صرفه جویی انرژی در شورای عالی بورس به‌عنوان ابزار مالی جدید در بازار سرمایه مصوب و بورس انرژی به عنوان متولی راه‌اندازی این بازار شناخته شد، در سال ۱۴۰۲ شاهد پذیرش نخستین گواهی صرفه جویی برق به میزان ۲۰ میلیون مگاوات برق، معادل ۲۰ میلیارد گواهی صرفه جویی برق بودیم.
صادقی اظهار داشت: نخستین متقاضی عرضه این اوراق نیز در بورس انرژی ایران پذیرش شد و اقدامات لازم به منظور عرضه این اوراق در حال انجام است.
پذیرش گواهی صرفه‌جویی گاز
صادقی با اشاره به پذیرش گواهی صرفه جویی گاز گفت: گواهی صرفه‌جویی گاز در اواخر بهمن ماه ۱۴۰۲ توسط شرکت ملی گاز ایران در هیات پذیرش بورس انرژی مورد پذیرش قرار گرفت، با توجه به پذیرش این اوراق، در صورت وجود متقاضی عرضه، معاملات این اوراق نیز آغاز خواهد شد.
عرضه پساب در بورس انرژی
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس و اوراق بهادار به آخرین وضعیت عرضه پساب در بورس انرژی تاکید کرد و گفت: پذیرش شرکت‌های منطقه‌ای و استانی آب و فاضلاب در بورس انرژی انجام شده و تاکنون پذیرش تعداد ۹ شرکت در بورس انرژی محقق شده است.
او با بیان این که موضوع مدنظر، تضامین این شرکت‌ها است که در حال رایزنی هستیم تا این موضوع تعیین تکلیف شده و عرضه‌ها آغاز شود، گفت: بورس انرژی آمادگی لازم را جهت عرضه این کالا دارد و محدودیت یا مانعی از سوی این شرکت برای عرضه وجود ندارد.
صادقی به برنامه‌های پیش‌رو در سال ۱۴۰۳ اشاره کرد و گفت: برای سال جدید پیگیر همکاری با بورس‌های کالایی جهت تعمیق و توسعه ابزارها و بازارهای هر یک از بورس های کالا و انرژی هستیم، همچنین در راستای وظایف نظارتی به دنبال افزایش نظارت‌ها، طراحی، توسعه هشدارها و سامانه‌های نظارتی و اصلاح و به‌روز رسانی مقررات مرتبط با حوزه بورس‌های کالایی هستیم.