بازار سازهای ایرانی این روزها ناکوک است. تورم در این بازار سر به فک می‌کشد تا جایی که سازهای باکیفیت و مناسب ضبط استودیویی از ۲ سال پیش، بیش از ۱۰۰ درصد رشد قیمت داشته اند.
به گزارش شاخص آنلاین، گوشه‌های آوازی ایران همیشه برای کوک شدن بر روی دستگاه شور و سایر دستگاه ها، به سازهای دست ساز اصیل ایرانی نیاز دارند. زمانی که محمد رضا شجریان در جوانی دستگاه موسیقیایی شور را برگزید تا حنجره به نوای تار دهد، روی هنر دست اسانید ساز حساب باز کرده بود. این روزها اما گوشه ایرانی که زمانی ساز آزادی خواهان مشروطه را کوک کرده بودند، معطل نواخته شدن با سازهایی هستند که هنور نوایشان به دل می نشیند.
ساسان فاطمی، نویسنده کتاب ما و موسیقی، زمانی گفته بود که مشروطه موسیقی را از دربار جدا کرد. این سخن می‌رساند که تجدد نوین که بیداری اندیشه را در ایران رقم زد، موسیقی را از اهل قدرت گرفت و در کوچه و بازار روان ساخت تا این ملت بداند که روان شدن ساز و آواز در محافل شخصی و جمعی، حاصل چه کوشش تاریخیست. اما سال‌ها می‌شود که موسیقی ایران به عنوان ماحصل فرهنگی تجدد، ستوده نمی‌شود و یک گوشه تنها رها شده است.
در روزگاز جوانی شجریان، رادیو با تامین مایحتاج استودیویی، گوشه‌های ایرانی را در همنوایی با ارکستری از سازها، به روی آنتن می‌برد. امروز اما نه از رادیوی حامی موسیقی ایرانی و هنرمندان گمنام روزگار خبری است و نه صنعت گران قدیم را می‌بینیم که سازها را با نوازش دست خود سحر می‌کردند. تورم صدای ساز را ناکوک کرده است.
قیمت سازها در بازار
این روزها، قیمت تنبک به فراتر از ۳ میلیون تومان رسیده تا دست نوازنده را به جای بوسه، زخم زند! حتی یک میز ساده سنتور، از حدود ۳ میلیون تومان ارزان تر، یافت نمی‌شود. میز و سنتوری که باید بر روی یکدیگر سوار می‌شوند تا موسیقی را جلا دهند، کمتر از ۷ میلیون تومان زیر مضراب نمی‌روند؛ گرچه سنتورهای ۱۴ خرک بیش از ۳ برابر این میزان به دست اهل موسیقی می‌رسند: نزدیک به ۲۵ میلیون تومان.
ویولن‌های دست ساز ایرانی هم از ۷۰ میلیون تومان فرا می‌روند. این نوع از ویولن که تن صدای باکیفیت‌تری نسبت به ویولن‌های کارخانه‌ای تولید می‌کند، تا اردیبهشت سال ۱۴۰۱ حدود ۲۸ میلیون تومان در بازار قابل سفارش بود؛ رشد ۱۷۷ درصدی، ویولن را هم از ضبط و اجرا می‌رباید.
انواع ساده و دم دستی ویولن هم که به دلیل تولید سریالی در کارخانه‌های چینی، ارزان قیمت هستند هم کمتر از ۸ میلیون تومان به دست نوازنده آماتور نمی‌رسند. جنس آرشه، سیمگیر، صفحه، گوشی و سایر اجزای این نوع از ویولن‌ها بی‌کیفیت است در نتیجه گوشه‌های موسیقی را آنگونه که شایسته است، در نمی‌آورد.
قیمت تنبک، تار و کمانچه
افزایش قیمت تنها با ویولن ختم نمی‌شود؛ حتی تنبک از اردیبهشت سال ۱۴۰۱ تا امروز بیش از ۹۰ درصد تورم را تجربه می‌کند. سنتور ۳ مهر ایرانی از جنس چوب گردو و با سیم بدرا آلمان که صدای ژوست و استودیویی را خلق می‌کند با ۱۰۰ درصد افزایش قیمت از ۴ میلیون و ۴۸۰ هزار تومان در اردیبهشت ۱۴۰۱ به ۹ میلیون تومان در اردیبهشت ۱۴۰۳ پرش کرده است.
قیمت کمانچه هم در همین مدت ۶۰ درصد رشد کرده و از ۴ میلیون تومان به حدود ۶ میلیون تومان رسیده است. قیمت تار مرغوب هم به فرای ۵۰ میلیون تومان سر می‌زند. برای نمونه تار مالکشاهی که جنس تارش از فولاد با روکش کروم و برنز است، از حدود ۲۷ میلیون تومان در اردیبهشت ۱۴۰۱ با ۱۱۴ درصد افزایش به ۵۸ میلیون تومان می‌رسد. در مجموع بازار ساز از ۲ سال پیش افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی قیمت را به نوازندگان و هنرمندان تحمیل کرده است.