تورم بازهم در مهر ماه به سبد مصرف خانوارها فشار وارد کرد. تازه‌ترین گزارش مرکز آمار از شاخص قیمت مصرف کننده در مهر ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که تورم ۱۲ ماهه منتهی به مهر ماه ۱۴۰۲ به ۴۵.۵ درصد رسیده است. توزیع تورم سالانه در استان‌ها گویای نزدیک شدن بیشترین تورم به مرزهای بالاتر از ۵۷ درصد است؛ در حالی که در هیچ نقطه‌ای از کشور تورم پایین‌تر از ۴۰ درصد یافت نمی‌شود.
به گزارش شاخص آنلاین، انتشار تورم بیشتر در سبد مصرف خانوار: این خلاصه‌ترین ارزیابی است که از گزارش شاخص قیمت مصرف کننده مهر ماه انتظار داشتیم و حالا و با انتشارش به آن رسیدیم. این گزارش نشان می‌دهد که تورم مهر ماه در سبد هزینه‌های خانوار نسبت به شهریور ماه ۲.۳ درصد و نسبت به مهر ماه سال قبل (تورم نقطه ای) ۳۹.۲ درصد افزایش یافته است. همچنین تورم ۱۲ ماهه منتهی به مهر ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه در سال قبل (تورم سالانه) ۴۵.۵ درصد افزایش یافته است.
توزیع تورم اقلام مصرفی خانوار
تورم نقطه به نقطه به ما نشان می‌دهد که از مهر ماه سال گذشته تا مهر امسال، چه میزان به هزینه‌هایی که باید برای خرید اقلام مختلف پرداخت کنیم، اضافه شده است. در مهر امسال، تورم نقطه‌ای مانند اغلب ماه‌های قبل بیشتر از همه در هتل و رستوران متمرکز شده است. پس می‌توان نتیجه گرفت که تفریحات بسیار پزهزینه‌تر از قبل تمام می‌شوند. تورم نقطه‌ای هتل و رستوران به ۵۵.۴ درصد می‌رسید. پوشاک و کفش و بهداشت و درمان هم که همیشه پر هزینه تمام می‌شوند، در مهر ماه این قابلیت ذاتی متصل به تورم خود را ثابت کرده اند. این دو به ترتیب ۴۷.۹ و ۴۶.۶ درصد نسبت به مهر ماه سال گذشته، در مهر ماه امسال گران‌تر تمام شده اند. بررسی اقلامی که در مدت یاد شده کمتر گران شده‌اند نشان می‌دهد که ارتباطات، خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها و مبلمان و لوازم خانگی و هزینه‌های نگهداری آن‌ها به ترتیب ۱۷.۸ درصد، ۳۶.۱ درصد و ۳۶.۷ درصد گران‌تر شده اند. در کل از ۵ قلمی که بیشترین افزایش هزینه را در سبد مصرف خانوار ایجاد کرده اند، ۴ قلم (هتل و رستوران، بهداشت و درمان، حمل و نقل و تفریح و فرهنگ) خدماتی صرف محسوب می‌شوند. از ۵ قلمی هم که کمترین افزیش قیمت را تجربه کرده‌اند ۱ قلم یعنی آموزش خدماتی صرف محسوب می‌شود. در نتیجه عمده گرانی‌ها و ارزانی‌ها در بخش خدمات توزیع شده است.
تورم مهر ماه چه می‌گوید؟
مرکز آمار داده‌های مربوط به تورم هر ماه را هم در گزارش‌های ماهیانه خود منتشر می‌کند تا تصویر دقیق‌تری از تغییرات هزینه‌های زندگی نسبت به ماه پیش از آن داشته باشیم. در مهر ماه که مدرسه‌ها باز می‌شوند، طبیعی است که هزینه‌های آموزش بیشترین تاثیر تورمی را تخلیه کنند. گزارش مهر ماه ۱۴۰۲ هم همین واقعیت را بازگو می‌کند. در مهر ماه امسال هزینه‌های آموزش ۲۱.۶ درصد نسبت به شهریور ماه رشد کرده است. این در شرایطی است که دومین قلم پر هزینه در سبد مصرف خانوار یعنی هزینه‌های مسکن، در مهر ماه تنها ۴.۳ درصد نسبت به شهریور متورم شده است. در نتیجه آموزش به خاطر تقاضایی که ایجاد کرده ۵ برابر مسکن گران‌تر تمام شده است. پس از مسکن، تفریح و فرهنگ و هتل و رستوران با ۳.۷ و ۲.۹ درصد تورم قرار دارند. در سوی مقابل، میوه و خشکبار، روغن و چربی ها، سبزی و حبوبات به ترتیب منفی ۴.۳ درصد، منفی ۱ درصد و منفی ۰.۶ درصد در مهر ماه نسبت به ماه قبل از آن ارزان‌تر شده اند؛ نشانه‌ای از اینکه موج مصرف محصولات تابستانی در آغاز پاییز محدود شده است.
توزیع تورم در استان‌ها
افزایش ۴۵.۵ درصدی تورم سالیانه (۱۲ ماهه منتهی به مهر ۱۴۰۲) به این معنی است که چنین نرخی به طور متوسط در کل کشور تجربه شده و نه در میان تک تک ایرانی ها. در ۱۲ ماهه منتهی به مهر ماه امسال، یزدی‌ها با لمس تورم ۵۶.۵ درصدی در صدر ایستادند. تهرانی‌ها هم که چند سالی است کمترین تورم را احساس می‌کنند با ۴۰.۷ درصد، همچنان در ارزان‌ترین استان کشور زندگی می‌کنند. در صدر متورم‌ترین استان‌ها پس از یزد، چهارمحال و بختیاری و کردستان قرار دارند. این دو استان هم ثابت کرده‌اند که نمی‌توانند به این زودی‌ها از دامن تورم رها شوند. در میان ارزان‌ترین استان‌ها هم پس از تهران، بوشهر و خوزستان با تورم ۴۱.۹ درصدی و ۴۲.۶ درصدی قرار دارند؛ ارقامی که نشان می‌دهد دیگر در هیچ نقطه‌ای از کشور تورم زیر ۴۰ درصد وجود ندارد و پر هزینه‌ترین استان‌ها آرام آرام به تورم ۶۰ درصدی نزدیک می‌شوند. در مهر ماه ۲۳ استان تورمی در محدوده ۴۰.۷ تا ۴۹.۶ درصد و ۹ استان هم تورم ۵۰.۱ درصدی تا ۵۶.۵ درصدی را لمس کرده اند.
توزیع تورم در دهک‌ها
بررسی تورم نقطه‌ای مهر ماه ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که دهک دهم (پردرآمدترین) بیش از ۱.۲ برابر فقیرترین دهک جامعه، یعنی دهک اول، برای زندگی خود هزینه کرده اند. در نتیجه دهک دهم، ۴۲.۱ درصد و دهک اول ۳۳.۲ درصد تورم نسبت به مهر ماه ۱۴۰۱ در سبد مصرف خود حمل کرده اند. این در شرایطی است که اگر تورم ماهیانه (شهریور ۱۴۰۲ تا مهر ۱۴۰۲) را ملاک قرار دهیم، متوجه می‌شویم که دهک اول بیشترین هزینه را در بخش کالاهای غیرخوراکی و خدمات از جیب پرداخت کرده است؛ به این معنی که تورم ماهیانه این گروه از کالاها در سبد مصرف دهک اول به ۳.۶ درصد می‌رسد؛ در حالی که دهک دهم در این فاصله یک ماهه کمتر از کل کشور برای تامین کالاهای غیرخوراکی و خدمات هزینه کرده است. بر این مبنا، تورم کالاهای غیرخوراکی و خدمات در سبد مصرف دهک دهم به ۳.۲ درصد می‌رسد. در زمینه تورم کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات هم همه دهک‌ها به جز دو دهک هشتم و نهم، ۰.۵ درصد بیشتر در مهر ماه نسبت به شهریور ماه هزینه کرده اند. دو دهک یاد شده تورم ۰.۴ درصدی را از بابت تهیه اقلامی خوراکی از جیب پرداخت کرده اند. با وجود تورم کمتری که کم درآمدها در مهر ماه متحمل شده اند، اما برای اینکه ارزیابی دقیق‌تری از شیوه مصرف و توزیع درآمد در خانوارهای کشور داشته باشیم، ناچاریم که تغییرات تورم از مهر سال گذشته تا امسال را مد نظر قرار دهیم که نتایج آن به اطلاع رسید.
