داده های ضعیف از اقتصاد آمریکا و نگرانی نسبت به بروز رکود اقتصادی در این کشور بازارهای سهام را با چالش مواجه کرد، به طوری که روز جمعه همه بورس های جهان به صورت دسته جمعی با نزول های سنگین مواجه شدند. و بورس توکیو با سنگین ترین سقوط مواجه شد.کاهش ارزش ین و نشانه های رکود در چین نیز به این موضوع کمک کرد.
اقتصاد جهان در وضعیت آشفته ای است. در چنین شرایطی انتشار تازه ترین آمار از اقتصاد آمریکا ،کاهش ارزش ین و ظهور نشانه های رکود در اقتصاد چین واکنش سنگین بورس های جهانی را در پی داشت و روز جمعه منجر به سقوط دسته جمعی بورس ها در سراسر جهان شد.در این میان بورس توکیوی ژاپن با ثبت بد ترین نزول رکورد دار بیشترین سقوط در جهان شد. به طوری شاخص تاپیک بورس توکیو با افت سنگین 6.1 درصد و شاخص نیکی با افت 5.8 درصدی مواجه شدند.
در آمریکا نیز همه شاخص ها با نزول های سنگین مواجه شدند به طوری که شاخص داو جونز 1.5 درصد و شاخص اس اند پی 500 نیز1.8 درصد افت کرد. بورس نزدک آمریکا نیز که دومین بورس بزرگ دنیا بعد از نیویورک است با افت سنگین 2.4 درصدی مواجه شد.
وضعیت سهام شرکت ها در وال استریت به گونه ای بود که قیمت سهام اغلب شرکت ها نزول کردند وفقط سهام شرکت های فعال در بخش خدمات شهری و صنایع دفاعی از نزول در امان ماندند. بورس های آلمان ،فرانسه، انگلیس ، اسپانیا ، هنگ کنگ ، اسپانیا و تقریبا اغلب بورس های اروپایی و آسیایی همگی با نزول های سنگین مواجه شدند.
شاخص بورس های نوظهور که تقریبا همه کشور های آسیای جنوب شرقی و اقیانوسیه را در بر می گیرد نیز دست کم یک درصد افت کردند.
این شاخص عملکرد بازارهای سهام 15 کشور منطقه اقیانوس آرام از جمله استرالیا، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، ژاپن، کره، مالزی، نیوزیلند، پاکستان، فیلیپین، سنگاپور، سریلانکا، تایوان و تایلند را اندازه گیری می کند. اما دلایل این نزول همه گیر چه بود و دمینوی نزول از کجا آغاز شد؟
ظهور نشانه های رکود در آمریکا
ماجرا از آنجا آغاز شدکه روز جمعه تازه ترین اطلاعات اقتصادی آمریکا منتشرشد.طبق این اطلاعات نرخ استخدام درآمریکا، با ۳٫۴ درصد از کل اشتغال، پایین‌ترین میزان از ماه مارس ۲۰۲۰ و نیم واحد کمتر از سطح قبل از همه‌گیری کرونا بوده است. . این آمار اشتغال درآمریکا ضعیف ترین گزارش از سال 2020 میلادی و بالاترین نرخ بیکاری در سه سال گذشته است.
به همین دلیل فدرال رزرو از کارشناسان، مقامات و مدیران شرکت ها خواسته است تا وضعیت اشتغال و رشد اقتصادی را بررسی کنند تا اگر وخامت بازار کار به حدی است که منجر به رکود شود، به روند کاهش نرخ بهره سرعت بدهد.
این داده های اقتصادی نخستین نشانه های بروز رکود دراقتصاد آمریکا است و به زعم برخی کارشناسان علت آن افزایش طولانی مدت نرخ بهره در آمریکا است.
در واقع فدرال رزور به دلیل افزایش شدید تورم بعد از همه گیری کرونا تا سطح 9.1 درصد مجبور شد برای کنترل تورم، نرخ بهره را افزایش دهد اما این افزایش نرخ ها به قدری طولانی شده که می تواند در صورت تداوم منجر به رکود اقتصادی در این کشور شود و این موضوعی است که از مدت ها پیش کارشناسان نسبت به آن هشدار داده بودند.
ضمن اینکه همگام با افزایش نرخ بهره رسمی نرخ بهره کارت های اعتباری آمریکا نیز به شدت افزایش یافته و این موضوع هزینه مصرف کننده های آمریکایی را به شدت افزایش داده و منجر شده استفاده از کارت های اعتباری در آمریکا به شدت کاهش یابد.
سایر داده های اقتصادی نشان می دهد که شاخص تولید در ایالات‌متحده نیز به پایین‌ترین حد در 8 ماه گذشته رسیده است.
انتشار این اطلاعات اقتصادی دلیل اصلی نزول بورس های جهان در مبادلات روز گذشته بود که به صورت دومینو وار همه بورس های جهان را تحت تاثیر قرار داد و منجر به نزول سنگین شاخص های بازار سهام شد.
اسکات کرونرت، رئیس استراتژی سهام ایالات متحده در این باره می گوید: سرمایه گذاران به داده های اقتصادی فدرال رزرو واکنش منفی نشان دادند و اغلب سرمایه گذاران با این پرسش مواجه اند که آیا اقتصاد آمریکا وارد دوره رکود می شود.آنها دوباره در حال بررسی کتاب های اقتصادی هستند تا بدانند آیا نشانه های رکود در حال نمایان شدن است.
کاهش ارزش ین و رکود در چین
در کنار انتشار اطلاعات اقتصادی آمریکا که محرک اصلی نزول بورس های جهان بود دو موضوع دیگر نیز روند نزولی بورس های جهان را تشدید کرد.
آن طور که آمار ها نشان می دهد با وجود تلاش های فراوان دولت چین، بحران مسکن در این کشور هر روز ابعاد تازه تری به خود می گیرد و این موضوع زنگ خطری برای اقتصاد چین برای بروز رکود اقتصادی است. ضمن اینکه داده های موجود از اقتصاد چین نشان می دهد سایر مشاغل سنتی هم درر وضعیت مناسبی نسبت به قبل نیستند. کاهش رشد اقتصادی در چین می تواند فشار مضاعفی بر اقتصاد جهان وارد کند و نرخ کالاهای پایه در جهان را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید
در کنار این موضوع یک بحران جدی تر نیز اقتصاد جهان را نشانه رفته است و آن بحران بدهی در ژاپن است. طبق اطلاعات موجود در حال حاضر میزان بدهی ژاپن به تولید ناخالص داخلی به 255 درصد رسیده که بالاترین نرخ بدهی در جهان است این موضوع منجر به کاهش ارزش ین در ژاپن شده و کسانی که ارز خود را در طول سال های گذشته به ین تبدیل کرده اند یا اوراق بدهی دولت ژاپن را خریداری کرده اند به دلیل سقوط مداوم ارزش ین با زیان زیادهی مواجه شده اند و با خطرات بیشتری برای کاهش ارزش دارایی هایشان مواجه اند. این موضوع همچنین احتمال اینکه بحران بدهی در جهان این بار از جنس بدهی ژاپنی در دنیا به وقوع بپیوندد افزایش داده است.
این موضوع نیز از جمله دلایلی است که منجر به نزول بورس ژاپن در ماه های گذشته شده و با انتشار اطلاعات اقتصادی آمریکا در روز جمعه وضعیت بدتر شد و منجر به بیشترین میزان سقوط شد.
آن طور که آمار ها نشان می دهد شاخص نیکی ژاپن در یک ماه گذشته بیش از 12.2 درصد افت کرده است که یکی از بالاترین نزول ها در سطح جهان است.
مقدار نزول بورس های جهان در دادو ستد های جمعه- ارقام به درصد
|
نام بورس/شاخص
|
مقدار نزول
|
تغییر ماهانه
|
تغییر سالانه
|
|
داو جونز آمریکا
|
1.51%-
|
0.92%
|
13.32%
|
|
اس اند پی 500 آمریکا
|
1.84%-
|
3.96%-
|
19.40%
|
|
شاخص نزدک آمریکا
|
2.43%-
|
8.59%-
|
20.76%
|
|
شاخص ترکیبی بورس نیویورک
|
1.79%-
|
0.35%
|
13.01%
|
|
شاخص ترکیبی اس‌اندپی/تی‌اس‌ایکس آمریکا
|
2.18%-
|
0.76%
|
9.84%
|
|
یورو استاکس اروپا
|
2.67%-
|
6.84%-
|
7.06%
|
|
بورس لندن( شاخص فوتسی)
|
1.31%-
|
0.36%-
|
8.07%
|
|
دویچه بورس آلمان( شاخص داکس)
|
2.33%-
|
4.41%-
|
10.72%
|
|
بورس فرانسه( شاخس کک)
|
1.61%-
|
5.52%-
|
0.86%-
|
|
بورس مادرید اسپانیا( شاخص آیبکس)
|
1.67%-
|
3.18%-
|
13.92%
|
|
نیکی ژاپن
|
5.81%-
|
12.23%-
|
11.55%
|
|
بورس توکیو( شاخص تاپیکس)
|
6.14%-
|
12.02%-
|
11.56%
|
|
بورس هنگ کنگ ( شاخص هنگ سنگ)
|
2.08%-
|
4.80%-
|
13.28%-
|
|
شاخص ترکیبی بورس شانگهای و شنزن چین(شاخص سی اس آی)
|
1.02%-
|
.36%-
|
15.82%-
|
|
بورس استرالیا( شاخص اس اند پی)
|
2.11%-
|
1.55%
|
8.44%
|
|
شاخص کشور های نوظهور آسیای جنوب شرقی و اقیانوسیه
|
0.72%-
|
4.14%-
|
6.23%
|