تورم دی ماه ۱۴۰۲ نشان دهنده افزایش سهم انتظارات تورمی نسبت به ۱ سال پیش است. در این بین، دهک اول یشتر از ۴ دهک بعدی، تورم غیرخوراکی‌ها و خدمات را احساس کرده است.
به گزارش شاخص آنلاین، با اعلام خبر شاخص مصرف (تورم خانوارهای کشور) در دی ماه امسال به مواردی که انتظار آن‌ها را می‌کشیدیم، دست یافتیم. تورم مصرف کننده در ۱۲ ماهه منتهی به دی (تورم سالیانه) به ۴۳.۶ درصد رسیده است. تورم نقطه‌ای (دی ۱۴۰۱ تا دی ۱۴۰۲) به ۳۸.۵ درصد رسید. تورم ماهیانه هم ۲.۶ درصد گزارش شده است.
تورم سالانه بالاتر از ۴۰ درصد، از سال ۱۴۰۰ به پای ثابت اقتصاد ایران تبدیل شده است. گرچه تورم سالانه در اردیبهشت ماه امسال به ۴۹ درصد هم رسید و از آن پس، پشت سرهم کاهشی بود اما تورم بالای ۴۰ درصد موضوعی نیست که بتوان در مورد روندهای آتی آن خوش خیالی کرد.
تغییرات تورم سالیانه
تورم سالانه در سال ۹۵ و ۹۶ تک رقمی شده بود اما از سال ۱۳۹۷ که بازگشت تحریم‌ها را شاهد بودیم، دو رقمی شد و به بالاتر از ۲۶ درصد رسید. این در شرایطی است که در سال‌های ۹۵ و ۹۶ تورم ۶.۹ و ۸.۲ درصد اعلام شده بود. در نتیجه با بازگشت تحریم، تورم ۱۸.۷ درصد افزایش یافت.
البته از همان سال از سال ۹۵ تورم سالانه میل به رشد داشت؛ در حالی که دولت وقت به کاهش تورم خوش بین بود از آن با موفقیت یاد می‌کرد. در هر صورت، از ۷ سال پیش تا دی ماه امسال تورم سالانه ۳۶.۷ درصد افزایش یافته است. از ۵ سال پیش هم که تحریم‌ها بازگشتند، نرخ تورم ۱.۶ برابر شده است.
توزیع تورم در استان‌ها
مرکز آمار تورم سالانه را بر حسب توزیع آن در استان‌ها دسته‌بندی می‌کند. بر این اساس، تورم ۲۱ استان بالاتر از میانگین تورم سالانه است که به ۴۳.۶ درصد می رسد. در این بین تورم ۱۸ استان بین ۴۳.۸ تا ۴۹.۸ درصد است. تورم استان اصفهان به ۴۹.۸ و تورم گلستان به ۴۳.۸ درصد می‌رسد.
۳ استان یزد، چهار محال و بختیاری و کردستان به ترتیب با ۵۴.۷ درصد و ۵۰.۶ و ۵۰.۲ درصد بیشترین تورم را در ۱۲ ماهه منتهی به دی ۱۴۰۲ تجربه کردند. تورم ۱۰ استان هم کمتر از میانگین کل کشور است. خانوارهای تهرانی با ۳۸.۶ درصد کمترین تورم را متحمل شده اند. تورم یزد هم ۱.۴ برابر تهران است.
تورم نقطه‌ای دی ماه
از میان ۱۲ قلم کالا و خدمات مصرفی موجود در سبد خانوار، در دی ماه امسال، تورم ۵ قلم بالاتر از ۴۰ درصد بود. ۴ قلم بین ۳۰ تا ۴۰ درصد تورم داشتنند و ۲ قلم هم بین ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش قیمت را رقم زدند. تورم ۱ قلم هم به بالاتر از ۵۰ درصد می‌رسید. در نتیجه ۴۲ درصد سبد خانوار در دی ماه ۱۴۰۲ بیش از ۴۰ درصد نسبت به دی ماه سال گذشته افزایش قیمت داشته است.
در بین این ۱۲ قلم کالا و خدمات، هتل و رستوران همچنان قله دار تورم است؛ تورمی که به ۵۵.۹ درصد می‌رسد. مدت هاست که هتل و رستوران در زمینه افزایش هزینه‌های زندگی رقیب ندارد. این موضوع شانس حذف آن را از سبد مصرف خانوار بیشتر کرده است. ارتباطات هم که به طور سنتی کمترین تورم را به درآمدهای خانوار وارد می‌کند، در دی ماه امسال نسبت به همین ماه در سال گذشته ۲۳.۲ درصد گران‌تر شده است.
ارتباطات در راس تورم ماهیانه
با اینکه ارتباطات در ۱ سال اخیر کمترین تورم را ایجاد کرده است اما در یک ماه اخیر که قیمت بسته‌های اینترنت حداقل ۳۴ درصد افزایش یافتند، وضعیت تغییر کرده است. داده‌های مرکز آمار از تورم ماهانه نشان می‌دهد که جمع هزینه‌های ارتباطات در سبد مصرف خانوار در دی ماه ۸.۵ درصد نسبت به آذر افزایش یافته است.
افزایش قیمت گوشت هم موجب شد تا این کالای خوراکی ۵.۵ درصد در ماه مورد اشاره گران‌تر از آذر ماه بشود. با توجه به اینکه تورم ماهانه خانوارهای کشور (شاخص کل) به ۲.۶ درصد می‌رسد، ۶ قلم کالا و خدمات بیشتر از این میزان افزایش قیمت را تجربه کرده اند. هنوز تورم ۶ قلم کالا و خدمات بین ۱ تا ۲ درصد است. تنها تورم ۵ قلم کالا کمتر از ۱ درصد است. کمترین تورم ماهانه در دی ماه مربوط به روغن وچربی‌ها است که به منفی ۰.۶ درصد می‌رسد.
تورم ماهیانه دهک‌ها
در میان دهک‌های کشور، بیشترین تورم ماهانه در دی ماه مربوط به دهک دهم است. در این دهک، تورم کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات به ۲.۹ درصد می‌رسد. تورم کالاهای غیرخوراکی و خدمات هم در دهک دهم به ۲.۹ درصد می‌رسد. اما در میان سایر دهک‌ها (اول تا پنجم) می بینیم که تورم غیرخورکی‌ها و خدمات در دهک اول همچنان بیشتر از ۴ دهک بعدی است. این امر نشان دهنده وزن بالای هزینه‌های ضروری (مسکن، آموزش و بهداشت و درمان) در سبد فقرا و ناتوانی آن‌ها در پوشش هزینه‌های این بخش است.