حملات آمریکا و متحدانش به مواضع حوثیها در یمن، با اقدام دیگری در حال تکمیل است. حالا عربستان و امارات با همکاری هند و اسراییل در پی ایجاد کریدوری برای برقراری تجارت زمینی-دریایی هستند.
به گزارش شاخص آنلاین، جهان سال ۲۰۲۴ را با جنگ و حطر گسترش درگیریهای نقطهای آغاز کرد. بمبارانهای اخیر یمن به دست آمریکا، کانادا، بحرین، هلند، نیوزیلند، انگلیس و استرالیا، نشان داد که پای مخاطرات بزرگتری در نقشه سیاسی-نظامی خاورمیانه در میان است.
اینکه بخش اعظمی از ترافیک تجارت دریایی از مسیر خلیج عدن-باب المندب-دریای سرخ در خطر است، به اندازه کافی فرصت مداخله را به شبکه از از متحدان منطقهای و فرامنطقهای آمریکا میدهد.
اهمیت حمله نظامی به یمن با مشارکت هلند زمانی روشن میشود که بدانیم تجارت دریایی از مسیر یاد شده در نهایت به بندر روتردام هلند ختم میشود. اما چرا شاهد دخالت استرالیا، کانادا، نیوزیلند و انگیس در کنار آمریکا هستیم.
این ۴ کشور به اضافه آمریکا عضو پیمان Five Eyes (پنج چشم) هستند. هر ۵ کشور Anglosphere هستند؛ به این معنی که «جهان انگلیسی» را تشکیل میدهند.
در نتیجه اتحاد نظامی-سیاسی میان آنها به طور طبیعی برقرار است تا منافعشان به واسطه مداخلات تهدیدآمیز علیه تجارت آزاد به خطر نیفتد. بحرین هم پایگاه سنتی تفنگ داران دریایی آمریکاست و به جهت اینکه امنیت خود را در مقابل حوثیها در خطر میبیند، به این اتحاد پیوسته است.
صدها میلیون یورو خسارت روزانه
به این ترتیب اتحادی از ۷ کشور شکل گرفته است تا مسیر خلیج عدن-باب المندب-دریای سرخ به زمان قبل از حملات حوثیها به کشتیهای تجاری بازگردد. اهمیت این مداخله ۷ سر در این است که حجم خسارت اختلال در کشتیرانی به صدها میلیون یورو در روز میرسد.
گزارش نشریه آلمانی Welt am Sonntag از قول EEAS (سرویس اقدام خارجی اروپا) نشان میدهد که خسارت روزانه حمله حوثیها به کشتیها در حال تردد به سمت بندر روتردام به ۳۶۰ میلیون یورو در روز میرسد.
اما اهمیت حملات حوثی ها، زمانی قابل درک است که بدانیم آنها با تجهیزات نظامی نه چندان پیشرفته خود ۴۲ درصد ترافیک تجاری از مسیر کانال سوئز که بین دریای سرخ و شمال شرق آفریقا قرار دارد را مختل کرده اند.
اهمیت راهبردی کانال سوئز
گزارش رویترز نشان میدهد که ۹.۲ میلیون بشکه نفت از کانال سوئز عبور میکند. همچنین ۴ درصد از واردات گاز مایع جهان معادل ۳۹۱ میلیون تن از همین مسیر عبور میکند. از سویی اقتصاد مصر به کانال سوئز وابسته است؛ چرا که مصریها سالانه ۹.۴ میلیارد دلار از کشتیهای تجاری عوارض دریافت میکنند.
رویترز همچنین اعلام کرده است که سوئز ظرفیت عبور ۶۰ درصد از ناوگان نفت کشهای جهان و ۹۰ درصد از کشتیهای فله بر را داراست. دادههای دیگر این خبرگزاری نشان میدهد که اگر یک کشتی حامل نفت عربستان بخواهد محموله خود را از مسیر سوئز به بندر روتردام برساند، باید ۶۴۳۶ مایل دریایی را طی کند اما اگر مسیر تجاری جایگزین را انتخاب کند که آفریقا را از طریق اقیانوس هند دور میزند، باید ۱۱۱۶۹ مایل دریایی را طی کند.
به این ترتیب، هزینههای تجارت دریایی برای دسترسی به بندر روتردام به شدت بالا میرود. موردی که در هفتههای گذشته گزارش شد، بهترین شاهد برای اثبات این ادعاست.
بر این اساس، هزینه حمل بنزین از بندر روتردام به شرق آمریکا ۳ برابر شده و به ۳۸ هزار دلار رسیده است. طبق گزارش موسسه مالی گلدمن ساکس، ۷۰ تا ۸۰ درصد کشتیهایی که از مسیر خلیج عدن-باب المندب-دریای سرخ عبور میکردند، حالا مسیر خود را عوض کرده اند.
بازگشایی کریدور هندی-عربی
وقتی هزینه حمل بنزین ۳۰۰ درصد افزایش پیدا کند، تورم جهانی تحت تاثیر قرار میگیرد و سایر هزینهها را هم افزایش میدهد. در چنین شرایطی کشورهای عربی، هند و اسراییل به دنبال بازگشایی کریدوری از مسیر بند بمبئی-بندر موندارا در هند به سمت بندر جبل علی امارات و از آنجا به سمت عربستان هستند. مسیری که در ادامه به بندر حیفا در اسراییل و سپس به قبرس و از آنجا به اروپای شمالی میرسد.
عربستان، هند، امارات و اسراییل، مدت هاست که در حال کار بر روی این کریدور هستند اما اختلالاتی که در مسیر تجاری کانال سوئز به سمت بندر روتردام شکل گرفته، فرصتی ویژه برای نهایی ساختن اتصالات این کریدور زمینی-دریایی فراهم کرده است.
با توجه به اینکه ۱۲ درصد از تجارت جهانی که به ۱ تریلیون دلار در سال میرسد، در خطر است، چنین کریدوری برای اقتصاد هند، عربستان، امارات و اسراییل بسیار حیاتی است.
تکمیل اتصالات ریلی IMEC
مزیت کریدور در این است که زمان جابجایی کالاها را نسبت به مسیری که آفریقا را از طریق دماغه امید نیک دور میزند، کوتاه میکند و از ۱۰ روز به ۳ تا ۴ روز کاهش میدهد. اما این مسیر در حال حاضر کامیون رو است.
مرکز Stimson که بر روی امنیت جهانی پژوهش میکند، گزارش داده است که پروژههایی برای توسعه حمل ریلی در این مسیر در حال پیادهسازی است.
به طور خاص، اسراییل پروژه کابل فیبرنوری را در مسیر کریدور توسعه داده است. این کریدور که به IMEC معروف است، با یک سرمایهگذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری، هدف گیری شده است تا رقیب راه ابریشم جدید چین باشد. به نظر میرسد که این مسیر آرام آرام در حال شکل دادن به ائتلافهای جدیدی است.