انتخابات ریاست جمهوری برخلاف تصور عمومی در سال ۱۴۰۳ برگزار می شود تا کشور بار دیگر در شرایطی انتخاباتی قرار گیرد. در این بین بازارهای مالی تحت تاثیر سناریوهای ناشی از حادثه اخیر قرار گرفته اند.
به گزارش شاخص آنلاین، در حالی که فضای سیاسی و اجتماعی ایران هنوز آماده برگزاری انتخابات ریاست جمهوری نبود، سقوط بالگرد حامل ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور و همراهان او در حین یک بازدید منطقه ای پس از افتتاح سد قیزقلعه سی، شرایط انتخاباتی را مجدد به کشور تحمیل کرد. پس از وقایع مرتبط با پاسخ ایران به اسراییل و به دنبال حمله نظامی به کنسولگری ایران در دمشق در روز ۱۳ فروردین، بازارها به تدریج از حالت هیجانی فاصله گرفت و وارد فاز استراحت شدند.
پس از برگزاری دور دوم انتخابات مجلس در روز ۲۱ اردیبهشت و تعیین آرایش قوای سیاسی پس از یک دوره تشویش ناشی از شرایط انتخاباتی، این اطمینان به وجود آمد که بازارها به استراحت خود و افزایشی جزئی قیمت ها با شیبی آهسته ادامه خواهند داد. اما شهادت رئیس جمهور در روز ۳۰ اردیبهشت، نگرانی هایی را در مورد تاثیر شرایط انتخاباتی بر بازارها ایجاد کرده است.
زمانی که جریان های سیاسی در متن انتخابات تلاش می کنند که در رقابت با یکدیگر قرار گیرند و دست بالا را داشته باشند، بر نقطه ضعف ها و گسل های اقتصادی و اجتماعی دست می گذارند و به آنها ضریب می دهند. دولت هم برای کنترل هیجانات در بازار وارد عمل می شود. در کمتر از ۵۰ روزی که تا انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است، هم باید انتظار داشته باشیم که دولت و بانک مرکزی تلاش کند بازارها را تحت کنترل درآوند.
بیشتر بخوانید
شهادت آیت الله رئیسی و هیات همراهش در سانحه هوایی
آیا دولت رئیسی و بایدن تک دوره ای خواهند بود
سناریوهای پبش رو
همین جا دو سناریو به وجود می آید. در سناریو اول می توان فرض دخالت خارجی را سقوط بالگرد در نظر داشت. در این شرایط، چناچه تحقیقات نشان دهد که پای یک عملیات از سوی اسراییل یا دولت و سازمان امنیتی دیگری در میان بوده است، می توان انتظار داشت که خاورمیانه وارد دوره بحرانی تازه ای شود. در این صورت، قیمت دلار و تتر در ایران مجدد وارد کانال ۶۰ هزار تومان می شوند. سکه و سایر دارایی ها رشد می کنند و بورس وارد ریزش می شود. اما احتمال وقوع چنین سنارویی بسیار کم است و نمی توان شانس زیادی برای آن قائل شد.
منابع اسراییلی بلافاصله پس از سقوط بالگرد رئیس جمهور و همراهانش با رسانه های بین المللی تماس گرفتند و هرگونه دخالتی را در دم تکذیب کردند. منابع غربی نشانه ای از دخالت اسراییل کشف نکرده اند. حتی اسراییلی نگران است که مقصر قلمداد شدنش، جمهوری آذربایجان را در خطر قرار دهد؛ چرا که سد مرزی قیزقلعه سی با حضور روسای جمهور ایران و آذربایجان در منطقه مرزی افتتاح شد و فرض اقدام تروریستی، پای آذربایجان را هم به غائله می کشد.
در نتیجه، دخالت خارجی می تواند تا زمان تکمیل تخقیقات ایران در مورد ابعاد سقوط بالگرد، به عنوان یک سناریو با احتمال وقوع پایین مطرح باشد. در سناروی دوم که محتمل تر است هم می توان متصور بود که شرایط انتخاباتی نیروهای سیاسی را سرگرم راه اندازی کمپین های آنها کند؛ به نحوی که نامشخص بودن سیاست های دولت آینده در قبال بازارها و اقتصاد، تنش های سیاسی را به بازارهای مالی بکشاند.
از سویی دیگر، با توجه به اینکه در ماه های پیش رو تا انتخابات ریاست جمهوری ایران در ۸ تیر ماه، کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ وارد رقابتی داغ می شوند، انتظار می رود که بازارها در ایران سطح التهابی تازه ای را تجربه کنند؛ از جمله بازارهای دلار و سکه. ضمن اینکه می توان رشد قیمت مسکن در خرداد ماه را هم انتظار داشت. افزایش قیمت ارز می تواند بازار خودرو را هم ملتهب کند.
البته با توجه به اینکه اولین مناظره انتخاباتی در آمریکا ۱ روز پیش از انتخابات ریاست جمهوری در ایران برگزار می شود، چندان نمی توان نگران تاثیرات اولین مناظره ترامپ و بایدن بر بازارهای مالی تا قبل از برگزاری انتخابات بود اما هرچه آن قسمت از فضای سیاسی-انتخاباتی آمریکا که مرتبط با ایران است، ملتهب تر شود، بر وضعیت بازارهای ایران تاثیر می گذارد.
با توجه به این وضعیت و فضای سیاسی ایران، به نظر می رسد که کلیت بازار سرمایه تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری درخششی نداشته باشد اما صندوق های کالایی با پشتوانه طلا و صندوق های درآمد ثابت می توانند بازده بهتری داشته باشند. در چنین شرایطی به نظر می رسد بانک مرکزی نیز باید حالت آماده باش داشته باشد تا چنانچه بازار ارز دچار التهاب شد اقدامات موثری را برای مدیریت بازار ارز آغاز کند.