شاخصترین تصویری که از بازار سرمایه در طول سه سالفعالیت دولت مستقر داریم، این است که با توجه به سیاستهای قیمتگذاری دستوری، دلارزدایی واولویتبخشی به موضوع کنترل تورم حاشیه سود شرکتهای بورسی کاهش چشمگیری داشته و شرکتهای بزرگ صنایع پتروشیمی و بعضا فولادی حتی در زمستان گذشته در یک اتفاق بیسابقه وارد فاز زیانسازی شدند و به اینترتیب کاهش سود خالص شرکتهای بورسی که از بارزترین ویژگیهای بازار سرمایه است، نیز از اتفاقات این مدت بود.
از طرفی قیمتگذاری در صنایع متعدد از طریق روشهای مختلف که یکی از اصلیترین آنها در صنعت خودروست و این صنعت را دچار چالش کردهاست و اندک زمانی استکه با توجه به ورودشان به بورسکالا موفق به سودسازی شدهاند را هم خنثی کرد.
برای شرکتهای دلاری و صادراتی نیز بحث دلار نیمایی را داریم که بیشترین اختلاف قیمت خود با دلار بازار آزاد را در ماههای اخیر تجربهکرده، هرچند الان اندکی بهتر است اما به هر حال از زیرمجموعههای تفکر قیمتگذاری دستوری است و طبیعتا کاهش سود صنایع را بهدنبال داشتهاست.
همچنین نرخ بهره رسمی حدودا 30درصدی هنوز در اقتصاد حس میشود و بر بازار سرمایه سایه افکنده و منجر به کاهش جذابیت آن برای سرمایهگذاران شدهاست، بنابراین اگر به وضعیت بورس در نگاه کلی در دوره گذار توجه کنیم، شرایط مشابه بیماری است که دچار سوتغذیه شده و کارآیی خود را از دست دادهاست.
طبیعتا تغییرنگرش درخصوص موضوع کلان سرمایهگذاری و احترام به سرمایهگذار که جنبههای مختلفی دارد میتواند حال بازار را بهتر کند ولی این موضوعی نیست که یکشبه اتفاق بیفتد، پس در بازار اولیه بازگشت اعتماد و جلب سرمایه زمان بیشتری میطلبد.
بیشتر بخوانید
دو نکته مهم هم پیرامون انتخابات امسال قابلتوجه است؛ یکی کاهش انتظارات تورمی است که با توجه به انتخاب آقای پزشکیان و تیم اقتصادی که در آینده مشخص میشود، ولی میتوان درخصوص تفکرات آن گمانهزنیهایی داشت و میتواند سرعت رشد دلار را از این جنبه مقداری تعدیل کند و شتابی که ما در طول سالهای اخیر شاهد آن بودهایم را اندکی کاهش دهد.
موضوع مهم و تاثیرگذار بعدی انتخابات آمریکا است که از نگاه فعلی شانس آقای ترامپ بیشتر است و با توجه به سیاستهای سختگیرانهای که او درخصوص ایران دارد و احتمالا آنها را تکرار میکند، از این جنبه هم طبیعتا شاهد تاثیر روی وضعیت درآمد ارزی کشور خواهیم بود و مجددا رشد کسریبودجه را شاهد خواهیم بود.
به انضباط مالی بیشتر که در دولت بعدی شکل خواهد گرفت خوشبین هستیم، اما برآیند دو انتخاباتی که با هم مرورکردیم بیشتر به زیان اقتصاد و درآمدهای کشور و دولت است که طبیعتا بخشی از این فشار میتواند به بازار سرمایه وارد شود و در اینصورت رشدی که برای بازار انتظار داریم با توجه به جاماندگی که داشته و شرایطی که از وضعیت حاد آن در ابتدا اشاره کردهبودیم، تحتتاثیر قرار خواهدگرفت.