سریال‌های ترکی پخش تلویزیونی صدها کشور را به تسخیر خود درآورده‌اند و بازاری چند صد میلیون دلاری ایجاد کرده اند. اما به زودی این بازار، میلیارد دلاری می‌شود تا ترک‌ها درآمدهای سرشارشان را سرشارتر کنند.
به گزارش شاخص آنلاین، سریال‌های ترکی نمایشگر تلویزیون خانه‌ها را به تسخیر خود درآورده اند. هر قسمت از این سریال ها، با بودجه‌ای به طور متوسط ۳۰ هزار دلاری (۱.۹ میلیارد تومانی) تولید می‌شود. تخمین‌ها نشان می‌دهد که به دلیل تورم، بودجه ساخت این سریال‌ها به ۵۰ هزار دلار به ازای هر قسمت افزایش خواهد یافت. اگر چه سریال‌های آمریکایی با بودجه به طور متوسط ۱ میلیون دلاری به ازای هر قسمت تولید می‌شوند.
به بیان دیگر، یک سریال ترک ۱۰۰ قسمتی با بودجه ۳۰ هزار دلاری، ۳ میلیون دلار یعنی نزدیک به ۱۹۵ میلیارد تومان برای شبکه سازنده سریال هزینه برمی دارد. با توجه به درآمد صادرات این سریال‌ها و همچنین پولی که شبکه‌های تلویزونی از بابت پخش تبلیغات در زمان پخش این سریال‌ها دریافت می‌کنند، چنین هزینه‌های توجیه دارد.
در چنین شرایطی، بازار سریال‌های ترکی با سرعتی بالا در حال گسترش است؛ از جمله در آمریکای جنوبی، جنوب و شرق اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا و…. این سریال‌ها در ایران هم جایگاه خاص خود را دارند. وضعیت مهاجران ایرانی در ترکیه و تجارت سیاه بین ایران و ترکیه، دستمایه فیلم نامه برخی از این سریال‌ها هم قرار گرفته است.
سوژه‌های سریال‌های ترکی
تولیدکنندگان این سریال‌ها بر روی موضوعاتی دست می‌گذارند که در کشورهای مختلف از جمله در کشورهای کم درآمد که مخاطب خاص آن‌ها محسوب می‌شوند، مشتری داشته باشند؛ از جمله شکاف طبقاتی و نادیده گرفته شدن فقرا از سوی ثروتمندان و ملی گرایی ضد «امپریالیسم» و «شبکه‌های نفوذ» که به دست آمریکایی‌ها و محافل پنهان خارجی و عوامل داخلی آن‌ها هدایت می‌شود.
به حساب نیامدن طبقه متوسط از چشم ثروتمندان و داشتن نگاه ابزاری به این طبقه به منظور مصرف بیشتر، تزویر در درون خانواده‌های ثروتمندِ مذهبی ترکیه، شورش فرزندان افراد ثروتمند بر علیه پدر و مادرشان، عادی شدن خیانت زوجین به یکدیگر، نادیده گرفتن فقرا در بازار کار و استفاده از آن‌ها برای کارهای غیرقانونی، عادی شدن استفاده مردان از زور بر علیه زنان، بی‌رحم بودن صاحبخانه‌ها در قبال مستاجران، شایع شدن فساد در بین خبرنگاران و رسانه‌ها و لزوم تعهد به دولت و پنداشتن آن به عنوان روح جمعی یک ملت از دیگر سوژه‌هایی است که سناریونویسان ترک به سراغ آن‌ها می‌روند.
بیشتر بخوانید
گرچه مهم‌ترین نمود اجتماعی این سریال‌ها می‌تواند دو قطبی و چند قطبی‌سازی جوامع باشد، اما صنعت سرگرمی به این مسائل اهمیتی نمی‌دهد. گزارش حریت دیلی نیوز، نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۲، نزدیک به ۱۰۰ سریال ترکی در ۱۵۰ کشور جهان پخش می‌شدند. تخمین زده می‌شد که در سال ۲۰۲۲ درآمد صادرات سریال به ۶۰۰ میلیون دلار رسیده است. به هر روی، ترکیه امروز به سومین صادرکننده برتر سریال در جهان پس از آمریکا و بریتانیا تبدیل شده است.
تخمین درآمد و بهره برداری فرهنگی
گزارشی از اکونومیست، نشان می‌دهد که بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳ تقاضای جهان برای سریال‌های ترکی ۱۸۴ درصد رشده کرده است. اکونومیست به نقل از برخی تحلیلگران ارزیابی می‌کند که درآمد ۶۰۰ میلیون دلاری سریال‌های ترکی به زودی به میلیارد دلار خواهد رسید. در حال حاضر، اسپانیا، عربستان و مصر، بزرگترین واردکنندگان سریال‌های ترکی محسوب می‌شوند.
مضمونی دیگری که سریال‌های ترکی به نمایش آن‌ها می‌پردازند، تاریخ است. برخی از این سریال‌ها به دنبال ایجاد پلی فرهنگی میان سرزمین‌های عثمانی هستند. گزارش اکونومیست نشان می‌دهد که آثار ترویج زنده بودن یک ملت واحد، زیر چتر تاریخی عثمانی، موجب شده است بلغارها که پیش از این، خود را به لحاظ فرهنگی به یونانی‌ها نزدیک می‌دیدند و مقاصد سفرشان یونان بود، به ترکیه روی بیاورند و این کشور را به مقصد سفرهای تفریحی خود تبدیل کنند.